Γεννήθηκε στο Οπόρτο στις 10 Οκτωβρίου του 1972. Και παρόλο που κάθε παιδί που αγαπά το ποδόσφαιρο θέλει να συνδέσει το όνομά του με την ομάδα της πόλης, ο Ρικάρντο Σα Πίντo έμελλε να αποτελέσει στο μέλλον έναν από τους θρύλους της Σπόρτινγκ Λισαβόνας.
Στην Πορτογαλία έχουν μια παροιμία. «É difícil agradar a Gregos e Troianos». Δηλαδή «είναι δύσκολο να ευχαριστήσεις τους Ελληνες και τους Τρώες». Κι αν για τους Τρώες δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι, για την Ελλάδα, μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι ο Σα Πίντο δεν επιβεβαιώνει όσα λένε στην πατρίδα του. Κι αυτό διότι και στον ΟΦΗ και στον Ατρόμητο, φρόντισε να αφήσει το στίγμα του, με τους φίλους των δύο ομάδων να έχουν ωραίες αναμνήσεις απ’ αυτόν. Η ομάδα του Ηρακλείου είχε φτάσει, υπό τις οδηγίες του στα ημιτελικά του Κυπέλλου και με τον Ατρόμητο αποκλείστηκε από τον Ολυμπιακό για ένα μόλις γκολ από τα προημιτελικά.
Στο πλαίσιο της περιοδείας του Gazzetta στην Κύπρο, με την υποστήριξη της Novibet, συναντήσαμε τον κόουτς που γεννήθηκε για τα δύσκολα, υπηρετώντας το πάθος του με πίστη και αφοσίωση.
Στην εξομολόγηση της ζωής του, ξεκινάει από τα παιδικά του χρόνια και ταξιδεύει στο χρόνο μέσα απ’ όσα έζησε στα γήπεδα. Ως παίκτης κι ως προπονητής, όπου σήμερα με τον ΑΠΟΕΛ έχει βάλει στόχο να προσθέσει στη συλλογή του ακόμα έναν τίτλο. Απέναντι σε πολλές δυσκολίες δείχνει το λόγο που είναι εκεί και πιστεύει το όραμά του.
Όσα δήλωσε ο Ρικάρντο Σα Πίντο:
Βλέπουμε πως κι ως προπονητής έχετε τρομερό πάθος: «Θέλω να βγάζω αυτή την αφοσίωση κι αυτό το πάθος στην ομάδα μου. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν σέβονται τα αισθήματά μου και το τί νιώθω για το παιχνίδι. Προσωπικά, δεν είναι ποτέ ότι δεν σεβάστηκα κάποιον ή κάποιος αντίπαλο προπονητή, αλλά είναι σαν να με προκαλούν συνέχεια και αναρωτιέμαι το γιατί».
Ως άνθρωπος πιστεύετε ότι είναι άδικο αυτό που έγινε με την τιμωρία σας φέτος στο κυπριακό πρωτάθλημα; «Είναι απίστευτο αυτό που συνέβη, δεν το έχω ξαναδεί στη ζωή μου. Κι ο άλλος μού προπονητής απολογήθηκε στο ημίχρονο, γιατί προκάλεσε λεκτικά κι ο βοηθός προπονητή της άλλης ομάδας με έσπρωξε. Γι’ αυτό κι εγώ αντέδρασα. Δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί με τιμώρησαν τόσο αυστηρά. Κανείς δεν τραυματίστηκε, συνέβη κάτι για λίγα δευτερόλεπτα και τελείωσε. Ευτυχώς είχα την υποστήριξη των παικτών μου και του επιτελείου μου. Κάναμε και κάνουμε μια πολύ καλή δουλειά, συνεχίσαμε με νίκες στο διάστημα που ήμουν τιμωρημένος. Κάναμε και έφεση στην ΚΟΠ (Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου) και η ομάδα συνέχισε να παίρνει νίκες. Ξέραμε ότι κάναμε καλή δουλειά, αλλά δεν ήταν εύκολο για εμένα να ζω με μια τέτοια αδικία. Είμαι ένας προπονητής με πλούσιο βιογραφικό, έχω κερδίσει τίτλους στην καριέρα μου… Εντάξει, πέρασε αυτό, συνεχίσαμε να προσπαθούμε και καταλήξαμε να είμαστε εκεί που αξίζουμε: Στην κορυφή».
Δεν μπορώ να σας φανταστώ να κάθεστε στην εξέδρα και να βλέπετε τους παίκτες σας από εκεί: «Είμαι αυτός που παίρνει όλες τις αποφάσεις, έχω την άμεση επικοινωνία με τους συνεργάτες μου. Επίσης, κάνουμε την προετοιμασία όλη την εβδομάδα και ξέρουμε τι ακριβώς δουλεύουμε στις προπονήσεις. Είμαι αυτός που βγάζει τις προπονήσεις και σχεδιάζει την στρατηγική».
Ναι, το καταλαβαίνω, αλλά νομίζω πως είναι σαν τον στρατιώτη που πρέπει να ρίχνει δοκιμαστικές βολές κι όταν πρέπει να πάει στον πόλεμο να κάθεται να βλέπει. Δεν σας ταιριάζει αυτός ο ρόλος: «Μου αρέσει να είμαι στο γήπεδο με τους παίκτες μου, να τους περνάω τη θετικότητά μου, την ενέργειά μου. Ετσι είμαι στη ζωή μου και ως προπονητής. Το να είσαι στην εξέδρα, δηλαδή από ψηλά, έχεις ένα πλεονέκτημα: Τα βλέπεις όλα και μπορείς να κάνεις πιο γρήγορα διορθωτικές κινήσεις και να προλαβαίνεις πράγματα. Το επιτελείο μου ήταν υπέροχο και έκαναν όσα ήθελα».
Επειδή σας βλέπω πολύ παθιασμένο άνθρωπο και προπονητή, νομίζω ότι δεν τα πάτε καλά με όσους δεν μπορούν να σας ακολουθήσουν: «Αυτή είναι η μεγάλη πρόκλησή μου ως προπονητής. Δεν μπορείς να έχεις 27 παίκτες που θες και πολλές φορές δεν έχει την ευκαιρία να φέρει άλλους τόσους. Οπότε είναι μεγάλη πρόκληση να κάνεις την ομάδα να παίζει το ποδόσφαιρό σου με τη δική σου νοοτροπία και τη δική σου στρατηγική. Υπάρχουν παίκτες με εμπειρία που είναι κοντά στη διοίκηση και κοντά στους οπαδούς και πρέπει να είσαι έξυπνος για να διαχειριστείς κάποια πράγματα. Ενας προπονητής πρέπει να έχει υπομονή. Αν δεν μπορείς να διαχειριστείς τα αποδυτήριά σου είσαι “νεκρός” και μερικές φορές είναι δύσκολο να κουμαντάρεις μια ομάδα αν δεν έχεις ικανοποιημένους τους πάντες. Αν έχεις ένα γκρουπ με επαγγελματίες δεν έχεις τέτοια προβλήματα, αλλά αν έχεις παίκτες που παραπονιούνται ή που δημιουργούν προβλήματα, πρέπει να διαχειριστείς αυτές τις περιπτώσεις με ευφυία. Είμαι πολύ ξεκάθαρος τύπος, κρυστάλλινος.
Δεν είμαι τέλειος, λειτουργώ πολύ με το συναίσθημα. Τις περισσότερες φορές είμαι προετοιμασμένος αλλά αυτό δεν γίνεται να συμβαίνει πάντα και το πιο δύσκολο είναι να αντιμετωπίσεις τις εκπλήξεις που μπορούν να σου προκύψουν. Προσπαθώ να είμαι ειλικρινής, τίμιος και δίκαιος. “Γι’ αυτό παίζεις, γι’ αυτό δεν παίζεις”. Είναι απλό. Πάντα κάνω το καλό για την ομάδα μου. Το πιο σημαντικό από την τεχνική και την τακτική είναι να επιλέξεις τους κατάλληλους παίκτες και να κάνεις αλλαγή αυτούς που πρέπει, κάνοντας τη διαφορά με την τακτική σε σχέση με τον άλλο προπονητή. Προετοιμάζεις τη στρατηγική σου αλλά στο παιχνίδι σου προκύπτουν διάφορα πράγματα και πρέπει να κάνεις αλλαγές. Αυτό που δεν ανέχομαι είναι η έλλειψη σεβασμού επειδή είναι επαγγελματίες. Πρέπει να έχεις @ρχίδι@ για να πάρεις κάποιες αποφάσεις. Πρέπει ο παίκτης να είναι συνεπής, να κάνει το ζέσταμά του 45′ πριν την προπόνηση και να είναι προετοιμασμένος. Απ’ όταν ξεκινάει το ματς έχεις 50 ‘ να δείξεις αν είσαι έτοιμος ή όχι. Αν σε κάνω αλλαγή δεν είναι έλλειψη σεβασμού, απλά κάποιος άλλος μπορεί να είναι πιο έτοιμος από κάποιον άλλον.
Οι αποφάσεις που παίρνω είναι βασισμένες στον επαγγελματισμό, δεν έχει να κάνει με κάτι προσωπικό. Μερικοί το μπερδεύουν αυτό. Και κάτι άλλο που είναι σημαντικό να καταλάβουν οι παίκτες είναι ότι δεν σε κρίνω επειδή μπορεί να μην έκανες μια πάσα ή επειδή έχασες μια μπάλα. Αυτό το βλέπουν όλοι. Μπορεί κάποιος να ξεκίνησε σε ένα ματς άσχημα αλλά του δίνεις χρόνο. Αυτό που μετράει είναι η συμπεριφορά του. Διαβάζεις τη συμπεριφορά του όχι τα λάθη που κάνει. Υπάρχουν παίκτες που τους αφήνω να παίζουν ακόμα κι όταν κάνουν λάθη, επειδή έχουν πάθος. Προετοιμάζουμε μια στρατηγική κι όλοι πρέπει να είναι έτοιμοι να την υπηρετήσουν. Όταν κάποιος βγει θα είναι λόγω τις συμπεριφοράς του κυρίως. Μια άλλη συνθήκη που δημιoυργείται μέσα στο παιχνίδι και γίνονται αλλαγές είναι ότι πρέπει να αλλάξουμε ή να προσαρμώσουμε το σύστημά μας γιατί πρέπει να εκπλήξουμε τον αντίπαλο. Ετσι, είναι απαραίτητο να θυσιάσουμε κάποιον στρατιώτη μας».
Ποιο είναι το πιο ωραίο πράγμα που έχετε ακούσει από παίκτη ή και κάτι που δεν σας άρεσε; «Το “κόουτς μου αρέσει που πάντα είσαι ειλικρινής μαζί μου, μ’ αρέσει γιατί πάντα δίνεις το καλύτερό σου”, είναι κάτι που μ’ αρέσει να ακούω γιατί έτσι είμαι. Όταν κάνεις μια κίνηση από τον πάγκο και οι παίκτες σου σε ακολουθούν, είτε πρέπει να βάλεις γκολ είτε για να “σκοτώσεις” το παιχνίδι. Αυτά τα πράγματα είναι που σε κάνουν ευτυχισμένο, σου δίνουν κίνητρο και σε βοηθούν να συνεχίζεις.
Όταν οι παίκτες σου σε καταλαβαίνουν: «Είμαι σίγουρος ότι με καταλαβαίνουν, ακόμα κι αν δεν ξέρουν την γλώσσα. Για παράδειγμα, στη Βάσκο ντα Γκάμα δεν είχα πρόβλημα επικοινωνίας λόγω γλώσσας με τους παίκτες γιατί ήταν Βραζιλιάνοι κι εγώ είμαι Πορτογάλος, όμως μιλούσαμε άλλη “ποδοσφαιρική γλώσσα”. Ήταν πολύ ταλαντούχοι παίκτες, όμως όχι τόσο πειθαρχημένοι τακτικά. Στην Πολωνία από την άλλη, είχαμε πρόβλημα επικοινωνίας λόγω γλώσσας, όμως ήταν πιο πειθαρχημένοι τακτικά.
Εμένα μου αρέσει συνεχώς να μαθαίνω. Και δεν έχω πρόβλημα να θυσιάζω πράγματα. Όταν ήμουν 18 ετών, όλοι οι φίλοι μου έβγαιναν έξω, πήγαιναν βόλτες, ταξίδια. Εγώ από τα 17 μου μέχρι τα 35, δεν είχα ποτέ αυτή την ελευθερία. Και τώρα, δίνω το 100% μου στις ομάδες μου, όμως έχει αλλάξει το βλέμμα μου ως προς τη ζωή. Τώρα απολαμβάνω ακόμα περισσότερο τη δουλειά μου, γιατί ξέρω να δίνω χρόνο στην οικογένεια και τους φίλους μου. Το να είσαι μόνο “ποδόσφαιρο, ποδόσφαιρο, ποδόσφαιρο” δεν είναι υγιές».
Οι οπαδοί της Σπόρτινγκ είναι πολύ παθιασμένοι: «Ναι, ισχύει αυτό. Είναι πολύ παθιασμένοι, όπως είναι κι αυτοί του ΑΠΟEΛ».
Ισχύει ότι σας ήθελε κι ο Παναθηναϊκός; «Σε μια άλλη περίσταση υπήρχε ενδιαφέρον από τον Παναθηναϊκό. Πριν τρία – τέσσερα χρόνια. Είχα μια συζήτηση με τον πρόεδρο του Παναθηναϊκού μέσω zoom, μου άρεσαν αυτά που άκουσα, συμφώνησα και πήγα να υπογράψω. Όταν έφτασα στα γραφεία με τον ατζέντη μου μού είπαν ότι συμφώνησαν με άλλον προπονητή».
Αποστολή στην Κύπρο: Παναγιώτης Δαλαταριώφ, Βασίλης Τσίγκας
Επιμέλεια: Βασίλης Μπαλατσό