ΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ ΚΑΚΟΥΡΗ
106 ΧΡΟΝΩΝ έγινε χθες η Ανόρθωση. Ένα οργανωμένο σύνολο που ακολούθησε μία δύσβατη διαδρομή, αλλά κατάφερε να επιβιώσει, να μεγαλουργήσει και συνεχίζει να δείχνει τον δρόμο προς την κοιτίδα της, την κατεχόμενη Αμμόχωστο. Σε αυτήν την πορεία των 106 χρόνων, η αξιολόγηση και η βαθμολογική θέση της ποδοσφαιρικής ομάδας σε μία σεζόν, είναι απλά μία σελίδα ανάμεσα σε χιλιάδες άλλες που συμπυκνώνουν την ιστορία της. Η Ανόρθωση δεν ήταν ποτέ, απλά μία ποδοσφαιρική ομάδα, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός, ένας σύλλογος με πολυδιάστατη προσφορά σε όλους τους τομείς της ζωής των Βαρωσιωτών και γενικά των Ελληνοκυπρίων.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Ένας αιώνας Ανόρθωσις Αμμοχώστου» περιλαμβάνει κάποιες άγνωστες πτυχές της ιστορίας του συλλόγου που καταδεικνύουν τις βασικές αρχές δράσης της σε όλα τα επίπεδα, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε για να φτάσει στην καταξίωση. Η Ανόρθωση είχε την τύχη να μεγαλώσει μαζί με την Αμμόχωστο που το 1911 έμοιαζε με ένα σημερινό παραλιακό χωριουδάκι. Το λιμάνι και ο σιδηρόδρομος υπήρξαν οι κυριότερες αιτίες της μεγάλης αλλαγής και ανάπτυξης της Αμμοχώστου, αφού έγινε το κέντρο του εμπορίου. Η αθλητική δραστηριότητα στην Αμμόχωστο, έκανε τα πρώτα δειλά της βήματα το 1899 όταν καταβλήθηκε προσπάθεια να κατασκευαστεί ένα γυμναστήριο, το οποίο έγινε πραγματικότητα το 1901.
Δύο χρόνια αργότερα, στις 23 Φεβρουαρίου 1903 ιδρύθηκε ο Γυμναστικός Σύλλογος Ευαγόρας (ΓΣΕ), ενώ τον Μάιο του 1906 ιδρύθηκε το Αναγνωστήριο «Η Σαλαμίς» στα εγκαίνια του οποίου κύριος ομιλητής ήταν ο Νικόλαος Καταλάνος, ο μετέπειτα επίτιμος πρόεδρος της Ανόρθωσης. Λίγο αργότερα (1907) εμφανίστηκε ένα νέο Αναγνωστήριο με την ονομασία «Ευαγόρας». Το εκπληκτικό είναι ότι ανάμεσα στους πρωτεργάτες, τόσο στον ΓΣΕ, όσο και στα Αναγνωστήρια «Σαλαμίς» και «Ευαγόρας», ήταν τα ονόματα που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Ανόρθωσης που ιδρύθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1911 λόγω μίας αλληλουχίας συγκυριών. Η πρώτη ήταν ο πατριωτισμός των Βαρωσιωτών που εκείνη την περίοδο εκτοξεύθηκε στα ύψη λόγω της πολιτικής μεταβολής στην Ελλάδα, με την ανάληψη της εξουσίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Εξού και η ονομασία «Ανόρθωσις» που ήταν σύνθημα για τον Βενιζέλο.
ΜΙΑ ΑΛΛΗ συγκυρία ήταν η θέληση και η επιμονή του Νικόλαου Καταλάνου, για την ίδρυση ενός Αναγνωστηρίου στην Αμμόχωστο στα πρότυπα της «Αγάπης του Λαού» στη Λευκωσία. Και μία τρίτη, το τεράστιο πρόβλημα για την εποχή εκείνη στην Αμμόχωστο, το χαρτοπαίγνιο! Μία πραγματική μάστιγα για την κοινωνία της μικρής πόλης γι’ αυτό και αναζητήθηκε μία άλλης μορφής ψυχαγωγία, πιο ευχάριστη, ασφαλής και διαρκής. Κάπως έτσι γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1911 το Αναγνωστήριο «Ανόρθωσις». Το τσουχτερό κρύο της ημέρας εκείνης (ο Τύπος της εποχής αναφέρει ότι ο Πενταδάκτυλος ήταν χιονισμένος) αντικαταστάθηκε με τη ζεστασιά της δημιουργίας ενός συλλόγου που είχε στόχο την ηθική ανάπλαση, την ελληνική μόρφωση και την ψυχαγωγία των μελών του. Όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων, ουσιαστικά, η μεγάλη πρόκληση ήταν να ανορθώσει την ποιότητα ζωής των Βαρωσιωτών.
ΚΙ ΩΣ συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν ήταν όλα ρόδινα. Οι διαφωνίες, οι παρεξηγήσεις, οι αντεγκλήσεις, ακόμη και οι έριδες, ήταν συχνό φαινόμενο. Κρούσματα απειθαρχίας εμφανίστηκαν πολλάκις, ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης. Κι αποτελεί παράσημο για την Ανόρθωση, το γεγονός ότι επί πολλές δεκαετίες διατήρησε την ταυτότητα των οραματιστών της ίδρυσής της. Χαλιναγωγήθηκε ο ενθουσιασμός και οι απερισκεψίες των ατίθασων νιάτων της εποχής και θεμελιώθηκε ένας πρωτόγνωρος τρόπος λειτουργίας και συμπεριφοράς. Αποφεύχθηκαν έτσι διασπαστικές ενέργειες και βαθιές κρίσεις, συμπτώματα που εμφανίστηκαν σε πολλά άλλα σωματεία, κυρίως χάρις στις ισχυρές προσωπικότητες που ήταν στο πηδάλιο του Συλλόγου. Υπήρξαν αρκετές παραιτήσεις μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, πολλές φορές για ασήμαντη αφορμή, ενώ οι απρεπείς έως «παραβατικές» συμπεριφορές, τιμωρούνταν παραδειγματικά, μέχρι και με διαγραφή.
ΣΕ ΜΙΑ περίπτωση μάλιστα, στις 3 Νοεμβρίου 1943 μέλη της Ανόρθωσης έβαλαν φωτιά στο οίκημά της (διά κακοβούλου τεθείσης πυρκαϊάς εις το οίκημα, υπό αγνώστων, κατεστράφησαν μερικά έπιπλα, περιουσία του Συλλόγου)! Δέκα ημέρες αργότερα «το Συμβούλιον διαγράφει εκ του Μητρώου του Συλλόγου άλλα δέκα μέλη συμφώνως του 27ου Άρθρου του Καταστατικού, διότι πιστεύει ότι τινά εξ αυτών ίσως να μην είναι άσχετα με την πυρκαϊάν της 3ης Νοεμβρίου)!
ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Ένας αιώνας Ανόρθωσις Αμμοχώστου» περιλαμβάνονται κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα που ήταν καταγραμμένα στα πρακτικά του Συλλόγου (βλέπε φωτοτυπίες πιο πάνω) και καταδεικνύουν τον τρόπο λειτουργίας του.