ΤΟΥ ΒΑΣΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι φορολογούμενοι πολίτες μπορεί να βρεθούν προ της δυσάρεστης έκπληξης να κληθούν να καταβάλουν €1,5 εκατ., υπό μορφή αποζημιώσεων, στους εργολάβους του νέου σταδίου ποδοσφαίρου της Λεμεσού και μάλιστα χωρίς να κτιστεί ούτε ένα τούβλο, λόγω των καθυστερήσεων που σημειωθήκαν στην έναρξη των εργασιών, οι οποίες έπρεπε να αρχίσουν εδώ και πέντε μήνες. Οι διεκδικήσεις θα αυξάνονται κατά €300.000 για κάθε μήνα που περνά χωρίς να αρχίσει το έργο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», οι εργολάβοι θεωρούν ότι δικαιούνται αποζημίωση €300.000 τον μήνα και το χειρότερο είναι ότι ουδείς γνωρίζει πότε θα αρχίσουν οι εργασίες. Όπως έγραψε ήδη ο «Φ», το έργο καθυστερεί λόγω του ότι κάτω από τον χώρο που θα κτιστεί το γήπεδο βρέθηκαν τόνοι μπαζών, ενώ εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι κάτω από τον χώρο διέρχεται ο Νότιος Αγωγός, αλλά και αγωγός αφαλάτωσης. Το έργο οδηγήθηκε σε αδιέξοδο και αναμένεται αναστολή των εργασιών προτού καν αυτές αρχίσουν, ενώ ενδεχομένως ο ΚΟΑ (που είναι η αναθέτουσα Αρχή) να βρεθεί εκτός γηπέδου, με το σκεπτικό ότι το έργο είναι «τεχνικό» παρά αθλητικό.
Ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, είχε εισηγηθεί όπως την επίβλεψη του έργου αναλάβει το Τμήμα Δημόσιων Έργων και όπως πληροφορείται ο «Φ» σήμερα η εισήγηση υιοθετείται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο Γενικός Ελεγκτής είχε επίσης εισηγηθεί αναστολή των εργασιών μέχρι να είναι όλα έτοιμα, ώστε να περισωθεί ό,τι περισώζεται από πλευράς αποζημιώσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση θα επιχειρηθεί νέα συμφωνία με τον εργολάβο του έργου, ώστε να αποτραπεί η διεκδίκηση €300.000 μηνιαίως ή έστω να μειωθεί σημαντικά το ποσό που θα απαιτήσουν οι κατασκευάστριες εταιρείες.
Παράλληλα, ο ΚΟΑ αναζητά μελετητή, αφού κριθεί ότι η μελέτη του συμβούλου στον οποίο ανατέθηκε ο σχεδιασμός του έργου (από τις τρεις ομάδες της Λεμεσού) παρουσιάζει κενά και αδυναμίες που πρέπει να συμπληρωθούν.
Ο Γενικός Ελεγκτής, με επιστολή του ημερομηνίας 5 Ιουλίου 2019 προς τη γενική διευθύντρια του ΚΟΑ, με την ένδειξη «Κατεπείγουσα», είχε προειδοποιήσει πως αν δεν ληφθούν μέτρα από την πολιτεία η κατασκευή του γηπέδου Λεμεσού θα εξελιχθεί σε σκάνδαλο μεγάλων διαστάσεων με εκτόξευση του κόστους. Υπενθυμίζεται ότι αρχικά είχε υπολογιστεί στα €13 εκατ., αλλά στην πορεία (λόγω και της εμπλοκής άλλων δύο ομάδων της Λεμεσού) ξεπέρασε τα €30 εκατ.
Συγκεκριμένα, ο Γενικός Ελεγκτής αφού υποδεικνύει ότι ο εργολάβος φαίνεται να παρέπεμψε εμμέσως σε αποζημιώσεις με αίτημα παράτασης της αποπεράτωσης του έργου για 124 μέρες, τονίζει την ανάγκη διορισμού συντονιστή παρακολούθησης του έργου και εισηγείται αποδέσμευση προσωπικού και μηχανημάτων από τον εργολάβο (μέχρι να είναι όλα έτοιμα για έναρξη των εργασιών ώστε να μειωθεί το κόστος για το Δημόσιο). Παράλληλα, υποδεικνύει πως ο μελετητής του έργου δεν πρέπει να αποδεσμευθεί με «ελευθέρα», αλλά να αναλάβει τις ευθύνες που προκύπτουν από τον μη εντοπισμό των προβλημάτων στο υπέδαφος (μπάζα, αγωγοί κ.λπ.) που προκαλούν τις καθυστερήσεις.
Πιο αναλυτικά, ο Γενικός Ελεγκτής καταγράφει και τα εξής στην επιστολή του:
– Σύμφωνα με τη διαδικασία που ακολουθείτε, στη βάση και των σχετικών εισηγήσεων του Γενικού Λογιστηρίου, ακόμα δεν φαίνεται να έχει προκύψει λύση στα αλληλένδετα προβλήματα της μελέτης και της αντικατάστασης των συμβούλων μελετητών μετά από δικό τους αίτημα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνεχώς σημαντικές καθυστερήσεις και προβλήματα στην ομαλή εξέλιξη του Έργου το οποίο, όπως έχουμε ήδη επισημάνει, φαίνεται πως αν δεν ληφθούν άμεσα και δραστικά διορθωτικά μέτρα θα καταλήξει να είναι ένα σκάνδαλο μεγάλων διαστάσεων, με μεγάλες υπερβάσεις κόστους και καθυστερήσεις.
Αν κάνει κάποιος μια αντικειμενική αξιολόγηση των δεδομένων, θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για ένα έργο το οποίο υλοποιείται από μία αναθέτουσα Αρχή με ανύπαρκτη εμπειρία σε τέτοιου μεγέθους και είδους συμβάσεις δημοσίων έργων, χωρίς να έχει οριστεί εκ μέρους της κατάλληλος συντονιστής με τις αναγκαίες εμπειρίες και γνώσεις, στη βάση μιας συγκεχυμένης δομής ως προς τη σχέση αναθέτουσας Αρχής – μελετητών, με μελετητές που δεν είναι κατάλληλα δεσμευμένοι (committed) ως προς την επιτυχή υλοποίηση του έργου και ήδη επιζητούν να εγκαταλείψουν το καράβι που βουλιάζει, και μία μελέτη που από την πρώτη στιγμή αποδεικνύεται ανεπαρκής, ελλιπής και προβληματική.
– Να σημειωθεί ότι ο ανάδοχος ήδη έκδηλα ενεργεί με τρόπο που παραπέμπει στην προετοιμασία του εδάφους για τη μελλοντική υποβολή χρονικών και οικονομικών απαιτήσεων εκ μέρους του. Σχετική με τις προθέσεις του αναδόχου είναι και η επιστολή/ σημείωμά του με την οποία ζητά συναίνεση για το αναθεωρημένο πρόγραμμα εργασιών στην οποία αναφέρει ότι η απαιτούμενη χρονική παράταση στην αποπεράτωση των εργασιών είναι 124 ημέρες, με νέα ημερομηνία αποπεράτωσης τις 6/10/2021.
– Ως εκ τούτου, και λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν υποβληθεί/ εξετασθεί οποιεσδήποτε συγκεκριμένες χρονικές παρατάσεις ή/και ενδεχόμενες οικονομικές αποζημιώσεις, και με γνώμονα τον μετριασμό των αρνητικών χρονικών και οικονομικών συνεπειών από την καθυστέρηση που παρατηρείται στο Έργο και τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, η Υπηρεσία μας θεωρεί επιβεβλημένο όπως γίνουν παράλληλες ενέργειες, ώστε να επιλυθούν το συντομότερο τα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί μετά τη συμβατική έναρξη του Έργου.
Στόχος να περισωθεί ό,τι περισώζεται
Ο Γενικός Ελεγκτής εισηγείται στον ΚΟΑ τη λήψη των ακόλουθων μέτρων, ώστε να περισωθεί το δημόσιο χρήμα:
– Σε συνεργασία με το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ), να εξεταστεί η πιθανότητα ανάληψης της διαχείρισης/ επίβλεψης/ παρακολούθησης του Έργου από το ΤΔΕ, ως Τεχνικό Έργο. Θεωρούμε ότι η ανάληψη της διαχείρισης/ επίβλεψης/ παρακολούθησης του έργου από ομάδα του ΤΔΕ αποτελεί υπό τις περιστάσεις τη μόνη λύση.
– Σε περίπτωση που το Υπουργικό Συμβούλιο δεν υιοθετήσει τη σύστασή μας, θεωρούμε ότι θα πρέπει ο ΚΟΑ, με την τεχνική βοήθεια του ΤΔΕ ή/και των υφιστάμενων Συμβούλων σας, να επιδιώξει τη σύναψη συμπληρωματικής συμφωνίας μεταξύ του Οργανισμού και του ανάδοχου εργολάβου, αφού γίνουν διαβουλεύσεις μαζί του, ώστε για το συνολικό χρονικό διάστημα που θεωρείτε ότι θα είναι νεκρό ή που οι εργασίες δεν θα μπορούν να προχωρούν με τους αναμενόμενους ρυθμούς, μέχρι την επίλυση των προβλημάτων που σχετίζονται με τη μελέτη και επίβλεψη και την επανέναρξη των εργασιών στο Έργο, ο εργολάβος να αποδεσμεύσει επιτόπιο προσωπικό και μηχανήματα στην ολότητά τους ή μερικώς, για ελαχιστοποίηση της οικονομικής επιβάρυνσης του έργου.
– Είναι κεφαλαιώδους σημασίας να διασφαλιστεί ότι θα υφίσταται κατά πάντα χρόνο κατάλληλος μελετητής, δεσμευμένος συμβατικά έναντι του ΚΟΑ, ο οποίος θα διορθώνει τα λάθη της υφιστάμενης μελέτης και θα επιλύει τεχνικές απορίες και άλλα προβλήματα.