aezaekaelanorthosisapoelapollonarisdoksaethnikos achnaskarmiotissasalaminaothelos athienouomonoiapafosSuper LeaguePremier LeagueSerie ALaLiga

Α' ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΟΜΟΝΟΙΑΌταν ο Μελίδης ξεγέλασε τη χούντα για να ηχογραφήσει τον ύμνο της Ομόνοιας

Όταν ο Μελίδης ξεγέλασε τη χούντα για να ηχογραφήσει τον ύμνο της Ομόνοιας

Οι φίλοι του σωματείου «Ομόνοια» Λευκωσίας, τραγουδώντας εκστασιασμένοι «… και του λαού ομάδα, Ομόνοια, Ομόνοια, Ομόνοια» και πανηγυρίζοντας την κατάκτηση του πρωταθλήματος, ίσως να μη γνωρίζουν ότι ο μουσικοσυνθέτης Κώστας Μελίδης είχε σκαρφιστεί ένα τέχνασμα για να παρακάμψει τη λογοκρισία της χούντας, όταν πήγε σε στούντιο στην Αθήνα για να ηχογραφήσει τον ύμνο της «Ομόνοιας».

Είχε γράψει τους στίχους το 1971, αλλά προχώρησε στη μουσική σύνθεση, την ενορχήστρωση και την ηχογράφηση του ύμνου τον Μάιο του 1972, ακριβώς τη περίοδο που η «Ομόνοια» θριάμβευε κατακτώντας το πρώτο νταμπλ της χρυσής δεκαετίας. Τα γεγονότα αυτά περιγράφονται στο βιβλίο του Χρύσανθου Χρυσάνθου «Κώστας Μελίδης. Μια ζωή θέατρο, μια ζωή μουσική», με το οποίο φωτίζονται η ζωή και το έργο του σπουδαίου αυτού λαϊκού δημιουργού.

Το εξώφυλλο του βιβλίου του Χρύσανθου Χρυσάνθου, «Κώστας Μελίδης. Μια ζωή θέατρο, μια ζωή μουσική»

Περιγράφοντας τον Κώστα Μελίδη, ο Χρύσανθος Χρυσάνθου αναφέρει: «Αεικίνητος, πολυπράγμων, αστείρευτος, δραστήριος. Παθιασμένος με το θέατρο, τη μουσική, τη λογοτεχνία, την ποίηση, τη φωτογραφία, την τυπογραφία. Αυτός ήταν ο Κώστας Μελίδης. Τιμούσε όλα τα μέσα έκφρασης, από το κυπριακό παραδοσιακό τραγούδι μέχρι το λαϊκό τραγούδι και το ορατόριο, από τη θεατρική επιθεώρηση μέχρι το δράμα και την όπερα, από τη σατιρική στιχουργία μέχρι τη λυρική ποίηση. Ήταν άνθρωπος του λαού. Όλα τα έργα του τα είχε γράψει η ζωή, όπως είχε πει ο ίδιος».

Ο Κώστας Μελίδης ήταν στο πλευρό της «Ομόνοιας» και στα πέτρινα, άγονα χρόνια, ως πιστός και ανιδιοτελής φίλαθλος. Πάντοτε ήταν πρόθυμος να προσφέρει το αυτοκίνητό του, ένα σαραβαλάκι που είχε, για τις μετακινήσεις των ποδοσφαιριστών της ομάδας. Δεν διέθετε τότε οικονομικούς πόρους το σωματείο για τη μίσθωση λεωφορείου, γι’ αυτό και επιστρατεύονταν φίλοι της ομάδας, ιδιοκτήτες αυτοκινήτων. Μια τέτοια διαδρομή ήταν επεισοδιακή, όπως αφηγήθηκε στον Χρύσανθο Χρυσάνθου ο θρυλικός τερματοφύλακας της «Ομόνοιας», Νίκος Ελευθεριάδης.

«Το αυτοκίνητο του Κώστα Μελίδη ήταν παλιό, από εκείνα με τους λεπτούς ακτινωτούς τροχούς, όπως της μοτοσυκλέτας. Μπήκαμε μέσα το μεσημέρι της Κυριακής μερικοί ποδοσφαιριστές για να μας μεταφέρει στη Λάρνακα. Είχαμε αγώνα με την ΕΠΑ ή τον Πεζοπορικό. Σε κάποια στιγμή, ενώ κατεβαίναμε ένα κατήφορο του παλιού δρόμου Λευκωσίας – Λάρνακας, στο ύψος του χωριού Κόσιη με τα κυπαρίσσια, πεταχτήκαμε όλοι πάνω. «Ρε, έσιει έναν τροχόν που τζιυλά μπροστά μας!», είπε κάποιος από εμάς. Σταμάτησε ο Κώστας Μελίδης για να δούμε τι συνέβαινε. Τότε το αυτοκίνητο έγειρε στη μια πλευρά. Ήταν ο δικός μας τροχός που έφυγε από τη θέση του! Το αυτοκίνητο του Κώστα Μελίδη επήαινε με ταχύτητα δέκα μίλια – δώδεκα ώρες. Επροσπέρασε μας ακόμα τζιαι ο τροχός του! Μετά αφηγηθήκαμε τζιαι στους άλλους την ιστορία τζιαι εκάμναμε χάζια».

Ο Νίκος Ελευθεριάδης ήταν από τους πιο αγαπημένους φίλους του Κώστα Μελίδη. Ήταν όχι μόνο καλός χαρακτήρας, αλλά και ταλαντούχος τερματοφύλακας. Πολλοί τον κατατάσσουν αδιαμφισβήτητα στην κορυφή, ως τον πιο σπουδαίο τερματοφύλακα που ανέδειξε το κυπριακό ποδόσφαιρο. Ύστερα από αλλεπάλληλες περιπτώσεις που πήγαινε μέχρι τη βρύση, αλλά δεν ξεδιψούσε, χάνοντας το πρωτάθλημα την τελευταία στιγμή, επιτέλους η «Ομόνοια» έφτασε στον θρίαμβο το 1972.

Τότε ηχογράφησε ο Κώστας Μελίδης τον ύμνο της «Ομόνοιας» αλλά ελάχιστοι γνώριζαν τότε για το κόλπο που σκαρφίστηκε, ώστε να ξεγελάσει τη λογοκρισία της χούντας. Προκειμένου να εκτυπωθεί και να κυκλοφορήσει σε δίσκο στην Αθήνα ο ύμνος της «Ομόνοιας», ενός σωματείου με αριστερό ιδεολογικό προσανατολισμό και το οποίο βρισκόταν στο στόχαστρο του κατεστημένου, ο Κώστας Μελίδης υπέβαλε το 1972 αίτηση για έγκρισή του, όπως επιβαλλόταν. Ήταν η εποχή που έσκιαζε την Ελλάδα η στρατιωτική δικτατορία των συνταγματαρχών. Έκανε «μπαμπεσιά» ο Κώστας Μελίδης. Από τον φόβο της λογοκρισίας, έγραψε στους στίχους τις λέξεις «θρυλική ομάδα» για να περάσει από τους λογοκριτές και τις αντικατέστησε αργότερα με τις λέξεις «του λαού ομάδα» στα μουλωχτά, όταν ηχογραφήθηκε ο ύμνος.

Αποδείχτηκε γουρλίδικος και σηματοδότησε την πιο λαμπρή ίσως περίοδο στην ιστορία του σωματείου, από την άποψη της συγκομιδής τροπαίων. Ο Νίκος Βατυλιώτης, αδελφότεκνος του γνωστού φωτογράφου και ηθοποιού Γιώργου Βατυλιώτη, με τον οποίο ο Κώστας Μελίδης ήταν στενός φίλος, αφηγήθηκε τα εξής, όπως παρατίθενται στο βιβλίο: «Συχνάζαμε στο οίκημα της “Ομόνοιας”, πίναμε τον καφέ μας, παίζαμε κανένα τάβλι, κουβεντιάζαμε με τους ποδοσφαιριστές. Ο Κώστας Μελίδης αστειευόταν μαζί τους: “Άτε, να δέρετε, να πουλήσουμε τζιαι κανένα δίσκο!”. Ήταν ωραιότατος, γλυτζιύς άνθρωπος».

Ο Κώστας Μελίδης γεννήθηκε στο Παλαίκυθρο στις 4 Αυγούστου 1931, μεγάλωσε στη Μια Μηλιά, ενώ έζησε και δημιούργησε στη Λευκωσία, τη Λεμεσό και την Αθήνα. Απεβίωσε στις 22 Δεκεμβρίου 2010. Βραβεύτηκε το 2001 από την «Ομόνοια» για τον ύμνο που συνέθεσε και ηχεί μέχρι σήμερα στα γήπεδα και στους πανηγυρισμούς των οπαδών της «Ομόνοιας».

Ο Κώστας Μελίδης και η σύζυγός του

Φωτογράφιζε ποδοσφαιριστές για «καρτούες»
Ανάμεσα στις πολλές άλλες ασχολίες του Κώστα Μελίδη ήταν και η φωτογραφική τέχνη. Διατηρούσε φωτογραφείο, αρχικά στη Λευκωσία και αργότερα στη Λεμεσό, όπου φωτογράφιζε οικογένειες, πορτρέτα κ.λπ. με διάφορα διακοσμητικά έπιπλα. Θυμάται ο γιος του, Χρίστος Μελίδης, που ήταν 8-9 χρονών τότε, ότι πήγαινε με τον πατέρα του στο γήπεδο και είχε τη χαρά να βλέπει από κοντά τα ποδοσφαιρικά ινδάλματα της νεολαίας εκείνη την εποχή, τον Πάκκο, τον Έσσο, τον Νίκο Ελευθεριάδη, τον Χρ. Βατυλιώτη της «Ομόνοιας» κ.ά. Τις φωτογραφίες από τους ποδοσφαιρικούς αγώνες τις έδινε για δημοσίευση σε εφημερίδες, όπως η «Αθλητική», που εκδιδόταν από το τυπογραφείο της «Χαραυγής». Φυσικά ο Κώστας Μελίδης φωτογράφιζε και πορτρέτα ποδοσφαιριστών στο γήπεδο, για τις «καρτούες», τη σειρά φωτογραφιών που έκαναν συλλογή οι πιτσιρίκοι της εποχής. Αυτές τις εκτύπωνε στο τυπογραφείο του.

Ο Νίκος Μελίδης, ο μικρότερός του γιος, σημειώνει ότι αναγνωρίζει παλιές φωτογραφίες του πατέρα του, γιατί ήταν αυτόπτης μάρτυρας και βοηθούσε στο φωτογραφείο του Κώστα Μελίδη: «Ήμουν εκεί, στο γήπεδο, όταν φωτογράφιζε, για παράδειγμα, τον Κάττο της “Ομόνοιας”… Απολάμβανα βέβαια το γεγονός ότι όλοι οι ποδοσφαιριστές της “Ομόνοιας”, που θαύμαζα σαν μικρό παιδί, ήξεραν τον πατέρα μου».

Μελοποίησε και στίχους επιφανών ποιητών
Ο Κώστας Μελίδης είχε βρει τη συνταγή της σύνθεσης ύμνων συλλόγων, σωματείων και οργανώσεων. Σημειώνεται επίσης ότι ο Κώστας Μελίδης μελοποίησε στίχους του Κώστα Μόντη, του Τεύκρου Ανθία, του Γιάννη Ρίτσου και άλλων επιφανών ποιητών.

Έγραψε επίσης τη μουσική για το ορατόριο «Κύκλος μαρτυρίου και δόξας» του Νίκου Στασινόπουλου, καθώς και την όπερα «Μαρία η Αιγυπτία», που ανεβάστηκε από τη «Λαϊκή έκφραση» στο Αθηναϊκό Δημοτικό Θέατρο. Συνέθεσε λαϊκά τραγούδια, αλλά και τραγούδια στην κυπριακή διάλεκτο, τα οποία ήταν εξαιρετικά δημοφιλή και μεταδίδονταν συχνά από το ραδιόφωνο.

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ