Η απίστευτη απόφαση των Ιρανών να τιμωρήσουν τους Μασούντ και Χατζισαφί του Πανιωνίου αποτελεί την αφορμή για ένα ταξίδι σε μια χώρα που το ποδόσφαιρο έχει… θρησκεία και μαστιγώματα. Περί τα τέλη Αυγούστου οι ποδοσφαιρικές ομάδες συνέχιζουν ακόμα την προετοιμασία τους για το πρωτάθλημα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Ουδείς ασχολείται, προφανώς. Μια φωτογραφία ωστόσο, πριν από δύο χρόνια, έκανε τον γύρο του κόσμου και προκάλεσε θυμηδία.
Ήταν ένα στιγμιότυπο από την προετοιμασία της Νεφτ Τεχράν. Όχι σε γήπεδο… Η φωτογραφία έδειχνε τους ποδοσφαιριστές να τρέχουν κάπου σε μια έρημο και τον προπονητής τους πάνω σε ένα άλογο, προφανώς να τους φωνάζει και να τους δίνει οδηγίες! Ο άνθρωπος που ήταν καβάλα στο άλογο ήταν ένας θρύλος για το ιρανικό ποδόσφαιρο. Ο Αλί Νταεΐ κατάφερε να ξεφύγει από τα σύνορα της χώρας του, να φτιάξει το όνομά του στην Ευρώπη, αγωνιζόμενος με τη φανέλα της Αρμίνια Μπίλεφελντ, της Μπάγερν και της Χέρτα. Είναι, επίσης, ο παίκτης που έχει το ρεκόρ τερμάτων αγωνιζόμενος με την εθνική ομάδας της πατρίδας του, 109 γκολ σε 149 συμμετοχές.
Υπάρχουν άλλοι τρεις σπουδαίοι παίκτες που άνοιξαν τον δρόμο ώστε η σημερινή γενιά να μπορεί να ελπίζει ότι μπορεί να φύγει από το Ιράν και να πετύχει έξω από το πρωτάθλημα της χώρας. Το 2006 ο Τζαβάντ Νεκουνάμ, μετά τις καλές εμφανίσεις του στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Γερμανίας, πήρε μετεγγραφή στην Οσασούνα και έγινε ο πρώτος Ιρανός παίκτης που έπαιξε σε ισπανικό σύλλογο. Έμεινε στην ομάδα των Βάσκων για έξι σεζόν, παίζοντας σε 149 παιχνίδια και σημειώνοντας 24 γκολ.
Ο Μεχντί Μαχνταβίκια, ο οποίος έχει αγωνιστεί σε δύο Μούντιάλ, άρχισε την καριέρα του στην Περσέπολις και κατάφερε να κάνει αξιοσημείωτη καριέρα στη Γερμανία αγωνιζόμενος στη Μπόχουμ, στο Αμβούργο και στην Άιντραχτ Φρανκφούρτης. Υπάρχει, φυσικά, και ο Αλί Καρίμι, ο οποίος βρήκε επίσης την δική του… Γη της Επαγγελίας στη Γερμανία πρώτα με τη φανέλα της Μπάγερν και έπειτα με αυτή της Σάλκε.
Απρέπειες και μαστιγώματα
Δεν είναι εύκολο να είσαι ποδοσφαιριστής στο Ιράν. Ασχολείσαι με το δημοφιλέστερο άθλημα σε μια χώρα στην οποία αγαπούν επίσης την πάλη και το βόλεϊ. Δεν είναι μόνο οι δύσκολες συνθήκες προετοιμασίας και αγώνων. Δεν μπορείς καν να πανηγυρίσεις ένα γκολ ελεύθερα. Το 2011 οι ποδοσφαιριστές της Περσέπολης Μοχάμαντ Νοσράτι και Σείζ Ρεζάεϊ αντιμετώπισαν την ποινή των 74 μαστιγωμάτων ο καθένας, επειδή κατά τη διάρκεια πανηγυρισμών σε ένα γκολ της ομάδας με την κατηγορία ότι ο δεύτερος «θώπευσε» τον πρώτο. Ο αγώνας της ομάδας τους μεταδιδόταν απευθείας και όλο το Ιράν συγκλονίστηκε όταν ο Ρεζάεϊ τόποθέτησε το χέρι του στα οπίσθια του Νοσράτι! Ο πανηγυρισμός θεωρήθηκε απρεπής.
Υπάρχουν και άλλες δυτικές συνήθειες που θεωρούνται απρεπείς και τιμωρούνται. Στις αρχές του καλοκαιριού πέρυσι, ο 29χρονος διεθνής τερματοφύλακας της Περσέπολης, Σόσα Μακάνι, τιμωρήθηκε με εξάμηνο αποκλεισμό, επειδή το «φωτεινό κίτρινο» παντελόνι που φορούσε σε ιδιωτική εμφάνισή του θεωρήθηκε ακατάλληλο. «Πήραμε αυτήν την απόφαση λόγω της εμφάνισής του και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει για την κοινωνία» σχολίασε παράγοντας της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας του Ιράν. Ακτιβιστές κατήγγειλαν ότι η αυξανόμενη ευαισθησία των αρχών για την ένδυση και την εμφάνιση ισοδυναμεί με εισβολή στην ιδιωτική ζωή των ανθρώπων.
Ποδόσφαιρο, πολιτική, θρησκεία
Θα μπορούσε να είναι τρίπτυχο, αν η πολιτική και θρησκεία δεν ήταν επί της ουσίας το ίδιο στο Ιράν. Εντός των συνόρων της χώρας λίγα μπορούν να ειπωθούν δημόσια. Δεν είναι, ωστόσο, λίγες οι φορές που ακόμα και διεθνείς ποδοσφαιριστές βρίσκουν ευκαιρία να περάσουν μηνύματα εναντίον της πολιτικής κατάστασης της χώρας τους σε αγώνα που διεξάγεται εκτός της πατρίδας τους. Όπως συνέβη το καλοκαίρι του 2009 στο εκτός έδρας παιχνίδι με τη Νότια Κορέα.
Φίλαθλοι στις εξέδρες κουνούσαν σημαίες και κρατούσαν πανό με το σύνθημα «Λευτεριά στο Ιράν». Στο πλευρό τους τάχθηκαν και παίκτες της εθνικής ομάδας με τον δικό τους τρόπο: φορούσαν πράσινα περιβραχιόνια για να δείξουν την υποστήριξή τους στον Μιρ-Χουσεΐν Μουσάβι, του μεταρρυθμιστή ηγέτη της ιρανικής αντιπολίτευσης. Ήταν το ελάχιστο που μπορούσαν να κάνουν για να σταθούν στο πλευρό των συμπατριωτών τους κόντρα στο καθεστώς Αχμαντινετζάντ.
Στα 96 χρόνια ιστορίας της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας του Ιράν, μόνο ένας Χριστιανός ποδοσφαιριστής έχει φορέσει τη φανέλα με το εθνόσημο. Ο Αντριανίκ Τεϊμουριάν όχι μόνο αγωνίζεται με την εθνική ομάδα, αλλά φορά και το περιβραχιόνιο του αρχηγού. Αξιοσημείωτο αν και μεμονωμένο σημάδι προόδου σε μια χώρα στην οποία το 99% είναι Μουσουλμάνοι και ζουν μόνο 155.000 Χριστιανοί.
Μηνύματα συμπαράστασης
Πρώην και εν ενεργεία Ιρανοί ποδοσφαιριστές στέκονται στο πλευρό του Μασούντ και του Χατζισαφί. «Δείξατε αφοσίωση στον σύλλογο που ανήκετε και στο συμβόλαιό σας» τους είπε ο Αλί Καρίμι. «Αδέρφια, ξέρω ότι δεν χαρήκατε που παίξατε σε αυτό το παιχνίδι, αλλά έχετε συμβόλαιο και καταλαβαίνουμε ότι έπρεπε να το σεβαστείτε αυτό», ήταν το μήνυμα του Μεχντί Ταρεμί. Οι φίλαθλοι στο Ιράν είναι διχασμένοι. Υπάρχει σημαντικό κίνημα συμπαράστασης στους δύο παίκτες του Πανιωνίου από αρκετούς που πιστεύουν ότι έφτασε πια η εποχή που θα πρέπει, έστω και μόνο σε ό,τι αφορά τον αθλητισμό, το θέμα αυτό να λήξει.
Μιναβάντ ο πρώτος
Τον Ιούλιο του 2000, η Στουρμ Γκρατς αντιμετώπισε στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ την Χάποελ Τελ Αβίβ έχοντας στη σύνθεσή της επί ενενήντα λεπτά στο εντός έδρας παιχνίδι της τον Ιρανό επιθετικό Μεχρντάντ Μιναβάντ. Στη ρεβάνς δεν έπαιξε, λέγοντας ότι δεν ήταν δυνατόν να ταξιδέψει στο Ισραήλ για λόγους σεβασμού στην πατρίδα του. Ο Μιναβάντ είχε γίνει τότε ο πρώτος Ιρανός που έπαιξε κόντρα σε Ισραηλινούς για περισσότερα από 20 χρόνια.
ΜΑΣΟΥΝΤ ΚΑΙ ΧΑΤΖΙΣΑΦΙ ΣΧΕΔΟΝ ΠΡΟΔΟΤΕΣ
«Επειδή οι Μασούντ και Χατζισαφί διέσχισαν την κόκκινη γραμμή, δεν ανήκουν πλέον στην εθνική ομάδα του Ιράν. Εδώ και 38 χρόνια κανείς αθλητής δεν δέχτηκε να αντιμετωπίσει αντίπαλο από το Ισραήλ, ακόμα και στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τώρα, δύο ποδοσφαιριστές έκαναν το αντίθετο λόγω δέσμευσης με τον σύλλογό τους. Τί γίνεται, όμως, με την δέσμευσή τους απέναντι στο σπουδαίο ιρανικό έθνος;
Έχουν χαθεί πολλά χρυσά μετάλλια για τις αξίες της χώρας και για χάρη της υποστήριξης των ανθρώπων της Παλαιστίνης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τη δεδομένη στιγμή οι παίκτες δεν θα κληθούν στην εθνική ομάδα» ήταν τα σκληρά λόγια του αναπληρωτή υπουργού Αθλητισμού, Μοχάμαντ Ρέζα Νταβάρζ Τανί, που δείχνουν ότι οι αρχές του Ιράν δεν θα δείξουν επιείκια ούτε έχουν διάθεση για… άφεση αμαρτιών καθώς θεωρείται ιδιαίτερα βαρύ το παράπτωμα των δύο ποδοσφαιριστών του Πανιωνίου. Με τη συμμετοχή τους στη ρεβάνς κόντρα στη Μακάμπι, ο Μασούντ και ο Χατζισαφί «αυτόματα» αποδέχθηκαν, σύμφωνα με τους συμπατριώτες τους, το κράτος του Ισραήλ. Το θέμα δεν είναι ποδοσφαιρικό, για τους Ιρανούς είναι βαθύτατα ιερό, καθώς δεν αναγνωρίζεται το Ισραήλ, το οποίο θεωρείται κατοχική δύναμη στα εδάφη της Παλαιστίνης.
Απαγορεύεται αυστηρώς η είσοδος σε γυναίκες!
Όπως και στα άλλα αθλήματα στα οποία αγωνίζονται άνδρες, στο Ιράν δεν επιτρέπεται η είσοδος γυναικών στα γήπεδα. Η απαγόρευση είναι γενική. Τον περασμένο Μάιο συνέβη κάτι πρωτοφανές. Η Περσέπολις αντιμετώπιζε την Ρα Αχάν σε έναν αγώνα που θα έκρινε το πρωτάθλημα στο Ιράν. Το γήπεδο στην πρωτεύουσα Τεχεράνη ήταν κατάμεστο. Γεμάτο άνδρες. Μόνο. Ή σχεδόν… Μια νεαρή Ιρανή κατάφερε να ξεγελάσει τους πάντες και μεταμφιεσμένη σε άνδρα «τρύπωσε» για να δει και αυτή από κοντά την κρίσιμη αναμέτρηση.
Η νεαρή κοπέλα φόρεσε ανδρικά ρούχα, μπλούζα και παντελόνι, και έβαψε κόκκινο το πρόσωπό της. Κάλυψε, επίσης, με καπέλο το κεφάλι της. «Είπα πως θα το κάνω και το έκανα» έγραψε κάτω από τη φωτογραφία που ανήρτησε στο προφίλ της στο instagram. Ακολούθησε θύελλα αντιδράσεων και μηνύματα φανατικών που απειλούν ακόμα και την ζωή της! Ο Νόμος του Ισλάμ απαγορεύει στις γυναίκες να μπαίνουν στα γήπεδα και να βλέπουν μπάλα. «Θα σε βάλουμε σε κλουβί και θα σε κάψουμε μέσα στο γήπεδο» έγραψε κάποιος. «Γιατί θέλετε να με κάψετε; Επειδή πήγα στο γήπεδο για να στηρίξω την ομάδα;» ήταν η απάντησή της.
«Ο ποινικός κώδικας δεν βλέπει αδίκημα στη συγκεκριμένη περίπτωση. Όλα αυτά έχουν περισσότερο να κάνουν με άγραφους νόμους, με τις νόρμες τις αστυνομίας και των αρμόδιων οργάνων. Πρόκειται, επίσης, για σαφέστατη διάκριση, αφού οι αλλοδαπές έχουν το δικαίωμα να μπουν στo γήπεδο» σχολίασε ο Ιρανός ποινικολόγος, Αμπντοσαμάντ Κοραμσάχι.
Είναι, εξάλλου, χαρακτηριστική η δήλωση του ίδιου του Μασούντ όταν του ζητήθηκε πριν από μερικούς μήνες να δώσει μια ευχή για το ποδόσφαιρο της χώρας του. «Περισσότερες γυναίκες στη FIFA και το ποδόσφαιρο. Εύχομαι η μητέρα μου, η αδελφή μου, η γυναίκα μου και η κόρη μου να μπορούν να με δουν να παίζω για το Ιράν. Εύχομαι όλες οι γυναίκες και τα κορίτσια του Ιράν, τα οποία αγαπούν το ποδόσφαιρο να μπορούν να έλθουν στο γήπεδο και να νιώθουμε την παρουσία τους, όταν αγωνιζόμαστε».