Όταν στις 10 Μαρτίου 1925 υπογράφτηκε το σχετικό πρωτόκολλο που επιβεβαίωνε την ίδρυση του Ολυμπιακού Συνδέσμου Φιλάθλου Πειραιώς, έγινε και ο ανάλογος εορτασμός σε μία μικρή ταβέρνα του Φαλήρου.

Ο Μιχάλης Μαραγκουδάκης (πρώτος πρόεδρος και μετέπειτα δήμαρχος Πειραιά), ο Σταύρος Μαραγκουδάκης (πρώτος γενικός γραμματέας), ο Μ. Βολίκης και φυσικά ο εμπνευστής του ονόματος της ομάδας και πρώτος αντιπρόεδρος Νότης Καμπέρος που αποτέλεσαν τους ιδρυτές, λογικά δεν είχαν την παραμικρή ιδέα για την εξέλιξη και την πορεία που θα είχε το «παιδί» τους τα επόμενα χρόνια.

Στο παρόν αφιέρωμα, το Sport-Retro.gr θυμάται μία από τις πιο γλυκές αλλά και επεισοδιακές επετείους των «ερυθρολεύκων» που καταγράφηκε πριν από 28 χρόνια. Συγκεκριμένα στις 10 Μαρτίου 1991 όταν ο σύλλογος του Πειραιά, ο οποίος διένυε μία από τις «μαύρες» περιόδους στην ιστορία του, γιόρτασε τα 66 χρόνια ζωής του αντιμετωπίζοντας τον Παναθηναϊκό, σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ.

Γενέθλια με ντέρμπι εις διπλούν

Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός έλεγε το πρόγραμμα της 22ης αγωνιστικής του πρωταθλήματος της Α’ Εθνικής για τη σεζόν 1990-91. Γηπεδούχοι, με έδρα το ΟΑΚΑ, οι «πράσινοι» οι οποίοι βρίσκονταν στην κορυφή της βαθμολογίας με διαφορά 3 πόντων από τον προσεχή αντίπαλό τους. Ο Παναθηναϊκός, με τον Βασίλη Δανιήλ στον πάγκο, είχε ως σημείο αναφοράς τον Δημήτρη Σαραβάκο και άξιο συμπαραστάτη τον Πάρι Γεωργακόπουλο, ενώ έβλεπε τους Κριστόφ Βαζέχα και Γιόζεφ Βάντσικ, που είχαν αποκτηθεί λίγους μήνες νωρίτερα να έχουν εγκλιματιστεί και να αποτελούν σημαντικά γρανάζια της ομάδας.

Ακόμα και η ισοπαλία δεν θα ήταν κακό αποτέλεσμα για το «τριφύλλι», αλλά ενδεχόμενη νίκη σήμαινε αυτομάτως πως θα κρατούσε τον δεύτερο σερί τίτλο με το ένα χέρι… Ο Ολυμπιακός, από την άλλη, διένυε μία περίεργη σεζόν, η οποία παιζόταν περισσότερο εκτός των τεσσάρων γραμμών του γηπέδου. Ο λόγος ήταν κυρίως η υπόθεση του σκανδάλου Κοσκωτά που είχε ταρακουνήσει την ομάδα δημιουργώντας υπέρογκα χρέη και τεράστια προβλήματα.

Το καλοκαίρι του 1990 ο Λάγιος Ντέταρι είχε αποχωρήσει από το λιμάνι για την Μπολόνια, ενώ και ο μέχρι πρότινος αρχηγός των «ερυθρολεύκων» Στράτος Αποστολάκης αποτέλεσε παρελθόν, σε μία επεισοδιακή μεταγραφή που προκάλεσε φοβερές αντιδράσεις. Η οργή των οπαδών του Ολυμπιακού ήταν μεγάλη, καθώς μετά τους Γιώργο Δεληκάρη, Μάικ Γαλάκο, Γιάννη Κυράστα, Νίκο Βαμβακούλα και Νίκο Σαργκάνη, έβλεπαν άλλο ένα αγαπημένο τους παιδί να παίρνει τον δρόμο για τον «αιώνιο» αντίπαλο.

Παράλληλα ο Γιώργος Βαρδινογιάννης πετύχαινε άλλη μία ιστορική «κλοπή» στα χρόνια της παντοδυναμίας του, εκμεταλλευόμενος τη σταδιακή αποδυνάμωση του πειραϊκού συλλόγου. Ο Ολυμπιακός, πάντως, δεν στερείτο παίκτες ποιότητας, καθώς οι Όλεγκ Προτάσοφ, Γιούρι Λιτόβτσενκο και Γιούρι Σάβιτσεφ ήταν εκπρόσωποι της προηγμένης σοβιετικής σχολής.

Επίσης, ο 33χρονος Νίκος Αναστόπουλος, ο οποίος είχε επιστρέψει στην ομάδα ένα χρόνο νωρίτερα, αποτελούσαν τα σημεία αναφοράς των «ερυθρολεύκων» μαζί φυσικά με τους Νίκο Τσιαντάκη, Σάββα Κωφίδη και Γιώτη Τσαλουχίδη, μεταξύ άλλων.

Ο Ολυμπιακός ήθελε τη νίκη που θα τον έβαζε ξανά σε τροχιά τίτλου, ωστόσο η ομάδα του ήταν αρκετά ταλαιπωρημένη σε όλα τα επίπεδα απ’ όσα είχαν συμβεί το τελευταίο δίμηνο. Η περίφημη ιστορία του «ματωμένου ντέρμπι» με την ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια και τα επεισόδια του ματς με τον Αθηναϊκό, είχαν κοστίσει βαθμολογικά αλλά κυρίως είχαν φθείρει ψυχολογικά τον Όλεγκ Μπλαχίν και τους παίκτες του.

Επίσης τα οικονομικά προβλήματα συσσωρεύονταν, η Θύρα 7 ζητούσε την απομάκρυνση του Αργύρη Σαλιαρέλη από τον προεδρικό θώκο, ενώ το μυαλό των περισσοτέρων βρισκόταν ήδη στην προσεχή Τρίτη 12 Μαρτίου όταν και ήταν προγραμματισμένη να αρχίσει η δίκη του Γιώργου Κοσκωτά από την οποία εξαρτιόταν κατά μεγάλο βαθμό και το μέλλον του Ολυμπιακού. Με το ντέρμπι, όμως, προ των πυλών και μάλιστα πάνω στα 66α γενέθλια της ομάδας, όλα όσα είχαν συμβεί ή θα συνέβαιναν εκείνη τη χρονιά έμπαιναν για λίγο στην άκρη. Πριν από όλα αυτά υπήρχε ντέρμπι στο μπάσκετ…

Το χρονικό μίας παραλίγο τραγωδίας

Στον «Τάφο του Ινδού», το ιστορικό κλειστό γυμναστήριο που στεγάζεται κάτω από τις θύρες 6-7 του γηπέδου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, ο Παναθηναϊκός υποδεχόταν την ίδια μέρα τον Ολυμπιακό. Οι γηπεδούχοι βρίσκονταν στην 7η θέση της βαθμολογίας της Α1 και οι φιλοξενούμενοι στην 8η, καθώς εκείνη την εποχή την πρωτοκαθεδρία στο άθλημα την είχαν οι ομάδες της Θεσσαλονίκης. Οι κερκίδες, όμως, του κλειστού ήταν κατάμεστες, αφού το μπάσκετ θα αποτελούσε την «προθέρμανση» των φιλάθλων πριν από τη μεγάλη μονομαχία στο ποδόσφαιρο λίγο αργότερα.

Στο παρκέ όλα κύλησαν ήρεμα, με τον Παναθηναϊκό να επικρατεί 96-75 σε ένα ματς που ήταν καθολικά ανώτερος, διακόπηκε δύο φορές και άρχισε με 25λεπτη καθυστέρηση. Οι ολιγάριθμοι οπαδοί του Ολυμπιακού που αποφάσισαν να παρακολουθήσουν απροειδοποίητα από κοντά το ντέρμπι, ήταν η σπίθα που χρειαζόταν για να ξεκινήσουν από νωρίς τα έκτροπα, αφού με την εμφάνισή τους άρχισαν οι συμπλοκές με τους αντίστοιχους των γηπεδούχων.

Ο αείμνηστος Παύλος Γιαννακόπουλος, μάλιστα, είχε αναλάβει ρόλο… πυροσβέστη, καθώς ανέβηκε στην κερκίδα σε μία προσπάθεια να ηρεμήσει τους οπαδούς του Παναθηναϊκού. Μάταια… Αντικείμενα εκσφενδονίζονταν σε κάθε κατεύθυνση και από τις δύο πλευρές, όμως μόλις εμφανίστηκαν άνδρες των ΜΑΤ η κατάσταση κάπως εκτονώθηκε.

Το ματς άρχισε, αλλά η κατάσταση μύριζε μπαρούτι καθ’ όλη τη διάρκεια και τελικά στο 24:17 της αναμέτρησης, με τις αψιμαχίες να έχουν ενταθεί ξανά, έγινε το παραλίγο μοιραίο. Σε μία προσπάθεια της αστυνομίας να απομακρύνει της δύο αντιμαχόμενες πλευρές, οι πολυάριθμοι οπαδοί των γηπεδούχων στριμώχτηκαν στα κιγκλιδώματα, τα οποία κατέρρευσαν και δεκάδες άνθρωποι έπεσαν κυριολεκτικά μέσα στο παρκέ.

Το γεγονός ότι δεν συνέβη κάποια μεγάλη τραγωδία, εφάμιλλη αυτή της Θύρας 7 το 1981, οφείλεται καθαρά στην τύχη, όπως τονίζουν τα δημοσιεύματα της εποχής, ενώ όλοι οι πρωταγωνιστές της αναμέτρησης στάθηκαν σε όσα έγιναν και κανείς στο αγωνιστικό σκέλος.

Επεισόδια σε όλη την Αθήνα

Τη στιγμή που γίνονταν αυτές οι δηλώσεις στο ιστορικό κλειστό της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, πολλές περιοχές της Αθήνας είχαν μετατραπεί σε πεδίο μάχης. Οι σταθμοί του ΗΣΑΠ σε Μοναστηράκι, Κάτω Πατήσια και Πλατεία Αττικής είχαν γίνει γυαλιά-καρφιά από συγκρούσεις μεταξύ οπαδών των δύο ομάδων. Η «μητέρα των οδομαχιών», όμως, έλαβε χώρα στον σταθμό της Βικτώριας, όπου εισιτήρια κλάπηκαν, εκδοτήρια πυρπολήθηκαν και υπάλληλοι παράτησαν τις θέσεις τους προκειμένου να γλιτώσουν.

Ευτυχώς, όπως αναφέρεται στα ρεπορτάζ της εποχής, κάποιος πρόλαβε να κλείσει το ρεύμα, γιατί οι συγκρούσεις είχαν φτάσει να διεξάγονται πάνω στις ράγες (!) με κίνδυνο κάποιος να πάθει ηλεκτροπληξία, πλην όλων των άλλων. Τελικά η αστυνομία που έφτασε καθυστερημένα προχώρησε σε 11 συλλήψεις, ενώ υπήρχαν και αρκετοί τραυματίες από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Οι οπαδοί των δύο ομάδων πήραν τελικά τον δρόμο για το ΟΑΚΑ με τα πόδια και όπου συναντιούνταν προχωρούσαν σε πετροπόλεμο και καταστροφές.

Ο κ. Κωστούλας, γενικός γραμματέας του ΗΣΑΠ, δήλωσε: «Αν δεν μπορεί η αστυνομία να προστατεύσει τους επιβάτες και τη δημόσια περιουσία να μην λειτουργούν τρένα τις μέρες των αγώνων». Αργότερα εκείνη την ημέρα, στο ημίχρονο του ντέρμπι, ανακοινώθηκε πως οι συρμοί δεν θα λειτουργούσαν, προκειμένου να μεταφέρουν όσους ήταν στο ΟΑΚΑ.

O ταξίαρχος της ΕΛ.ΑΣ Ηλίας Μακρής, πάντως, ο οποίος ήταν υπεύθυνος των μέτρων ασφαλείας για το ντέρμπι, είπε στην ΕΡΤ1 πως όλα πήγαν μια χαρά κατά την προσέλευση των οπαδών. Όταν ρωτήθηκε από τον Γιάννη Καραλή για τα επεισόδια σε άλλα σημεία της Αθήνας, απάντησε πως δεν τα γνώριζε και ότι αναφερόταν στους γύρω χώρους του γηπέδου και στις κερκίδες. Μετά το ματς ήταν επίσης ευχαριστημένος, ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει πως θα ήταν ακόμα καλύτερη η κατάσταση αν τα καθίσματα του ΟΑΚΑ δεν έσπαγαν τόσο εύκολα!

Το ντέρμπι του «μουστάκια»

Με το κλίμα να είναι πολεμικό μεταξύ των οπαδών, αλλά περιέργως εντός του γηπέδου να μην συμβαίνει απολύτως κανένα επεισόδιο πριν από την έναρξη, ο διαιτητής Χρήστος Κολοκυθάς μάζεψε τους παίκτες των δύο ομάδων λίγο πριν βγουν στον αγωνιστικό χώρο. «Να βγούμε έξω και να διασκεδάσουμε τον κόσμο. Αν κάποιος από σας νομίζει ότι δεν θέλει να βγει γι’ αυτόν τον σκοπό, καλύτερα να μην βγει γιατί σε οποιαδήποτε αντιαθλητική συμπεριφορά θα είμαι αμείλικτος», ήταν τα λόγια του.

Προσκάλεσε κατόπιν τις δύο ομάδες να βγουν μαζί στον αγωνιστικό χώρο και αφού δεν υπήρχε αντίρρηση από κανέναν, προχώρησαν σε αυτή την κίνηση. Τα πρώτα 45 λεπτά θύμιζαν deja-vu του ντέρμπι του α’ γύρου στο Στάδιο Καραϊσκάκης, όπου λόγω της επιστροφής του Στράτου Αποστολάκη με τη φανέλα του Παναθηναϊκού, η ένταση μεταξύ των οπαδών είχε οδηγήσει σε ακραίες δηλώσεις και επεισόδια εκτός γηπέδου, αλλά τελικά το ματς ήταν ένα άνοστο 0-0.

Στο 51ο λεπτό, όμως, ο Τσιαντάκης σέντραρε από δεξιά, ο Αναστόπουλος βρέθηκε στην πορεία της μπάλας και την έστειλε στα δίχτυα του Γιόζεφ Βάντσικ για το 0-1. Το 5ο γκολ στην καριέρα του «μουστάκια» απέναντι στον Παναθηναϊκό, ήταν που έβαλε φωτιά σε ένα υπερβολικά ήρεμο ντέρμπι με ελάχιστες φάσεις μπροστά από τις δύο εστίες.

«Εγώ απλά είδα τον Νίκο και του έκανα την πάσα. Από εκεί και πέρα νομίζω ήταν όλα εύκολα για τον συμπαίκτη μου», είπε μετά το ματς ο Νίκος Τσιαντάκης. Ο Νίκος Αναστόπουλος, από την πλευρά του, περιορίστηκε στη δήλωση: «Έκανα απλά τη δουλειά μου. Να βοηθήσω δηλαδή τον Ολυμπιακό».

«Πράσινη» καταιγίδα

Ο Ολυμπιακός είχε πάει το παιχνίδι στα μέτρα του, αφού είχε «κοιμίσει» τον Παναθηναϊκό μέχρι εκείνο το σημείο, είδε ξαφνικά απέναντί του έναν διαφορετικό αντίπαλο. Οι Λούης Χριστοδούλου και Πάρις Γεωργακόπουλος είδαν τον Αλέκο Ράντο να τους σταματάει στα τετ-α-τετ που βρέθηκαν, ενώ ο Κριστόφ Βαζέχα απείλησε με κοντινή κεφαλιά και με κατά μέτωπον επίθεση.

Ο Γεωργακόπουλος σημάδεψε το οριζόντιο δοκάρι με απευθείας εκτέλεση φάουλ στο 75ο λεπτό, όπως έπραξε και ο Σαραβάκος στο 85ο, όμως γκολ δεν έμπαινε. Ο Τύπος την άλλη μέρα κατακεραύνωσε τον Βασίλη Δανιήλ ότι σπατάλησε ένα ημίχρονο απέναντι σε μία ομάδα εμφανώς ταλαιπωρημένη, όπως ήταν ο Ολυμπιακός.

Η φάση του αγώνα πάντως ήταν αυτή του 86ου λεπτού, όταν ο Σαραβάκος τρύπωσε στην μεγάλη περιοχή ανάμεσα σε Κυριάκο Καραταΐδη και Αλέκο Ράντο εκμεταλλευόμενος μια βαθιά μπαλιά. Ο τερματοφύλακας των «ερυθρολεύκων», ο οποίος είχε πραγματοποιήσει καταπληκτική εμφάνιση, φάνηκε ότι αυτή τη φορά ήταν καταδικασμένος να δεχτεί το γκολ, αφού ήταν φανερό πως δεν προλάβαινε τον «μικρό» του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Δευτερόλεπτα αργότερα η μπάλα κατέληξε άουτ και όλοι οι παίκτες του Παναθηναϊκού διαμαρτυρήθηκαν στον Κολοκυθά για πέναλτι, όμως αυτός ήταν ανένδοτος. Όπως δήλωσε και στις τηλεοπτικές κάμερες, αμέσως μετά τη λήξη του ματς: «Δεν υπήρξε ανατροπή. Είδα τρεις παίκτες να συγκρούονται μεταξύ τους και τίποτα άλλο».

ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ: Χρήστος Κολοκυθάς

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ: 46.285

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ (Βασίλης Δανιήλ): Βάντσικ, Αποστολάκης, Καλατζής, Λ. Χριστοδούλου, Καλιτζάκης, Μαυρίδης, Σαραβάκος, Κουρμπανάς, Βαζέχα, Γεωργακόπουλος, Μαραγκός (65′ Σαμαράς).

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ (Όλεγκ Μπλαχίν): Ράντος, Παχατουρίδης, Καραταΐδης, Γ. Χριστοδούλου (71′ Γκοτζιάς), Τσαλουχίδης, Λιτόβτσενκο, Τσιαντάκης, Κωφίδης (76′ Νεντίδης), Αναστόπουλος, Προτάσοφ, Σάβιτσεφ.

«Ο Σαραβάκος έκανε θέατρο»

Ο Ράντος, με τη σειρά του, τόνισε: «Ο Σαραβάκος έκανε θέατρο. Άνοιξε την μπάλα και έπεσε κάτω, αυτή είναι η τακτική του εξάλλου. Αν είχα υποπέσει σε πέναλτι θα σας το έλεγα». Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής, όπως εξελίχθηκε η φάση, το λογικό ήταν να τον έχει ρίξει κάτω, όμως η τηλεοπτική λήψη δεν είναι καθαρή και σίγουρος δεν θα μπορούσε να είναι κανείς.

Ο ίδιος ο Σαραβάκος, πάντως, αρνήθηκε να δηλώσει το οτιδήποτε σε αντίθεση με τον Πάρι Γεωργακόπουλο, ο οποίος είπε με νόημα: «Θεωρώ συμπτωματικά ότι ήταν κατά του Παναθηναϊκού όλα τα λάθη που έτυχε να κάνει ο διαιτητής σήμερα. Ήμασταν καλύτεροι, αλλά άτυχοι». Ο Βασίλης Δανιήλ, από την πλευρά του, στάθηκε κυρίως στη φάση του πέναλτι που δεν δόθηκε: «Θα το δείξει και η τηλεόραση για να δει όλη η Ελλάδα ποιος αδικείται και ποιος ευνοείται.

Με το 0-1 να παραμένει μέχρι το τέλος, ο Ολυμπιακός είχε πετύχει μία σπουδαία εκτός έδρας νίκη επί του «αιωνίου» και είχε μειώσει τη διαφορά από την κορυφή στους 2 βαθμούς. Όπως τόνισε και στις δηλώσεις του ο Γιώτης Τσαλουχίδης: «Μας βάζει για τα καλά στη διεκδίκηση του πρωταθλήματος με ίσες πιθανότητες».

Σε αυτό στάθηκε και ο τεχνικός των «ερυθρολεύκων» Όλεγκ Μπλαχίν, ο οποίος, αφού συνεχάρη τον Παναθηναϊκό για την απόδοσή του, τόνισε ότι τέτοια ματς φέρνουν τον κόσμο στα γήπεδα. Επίσης είπε: «Ποιος θα το πίστευε πριν από λίγο καιρό ότι θα φτάναμε να διεκδικούμε το πρωτάθλημα; Τώρα οι πιθανότητες είναι καλές για εμάς, αλλά δεν είμαστε ακόμα πρωταθλητές φυσικά. Έχουμε δρόμο μπροστά μας, όμως το σημερινό αποτέλεσμα ενδέχεται να είναι καθοριστικό». Το πρωτοσέλιδο από το «Φως των Σπορ» την επόμενη μέρα θεωρείται ιστορικό, καθώς είχε σαφή αναφορά στα περιστατικά με ΑΕΚ και Αθηναϊκό, νωρίτερα μέσα στη σεζόν: «Ο Ολυμπιακός ξεφτίλισε τους κατασκευαστές της κάλπικης και κίβδηλης βαθμολογίας, αφού βρέθηκε με 6 βαθμούς πίσω από την κορυφή χωρίς να καταλάβει πως και γιατί».

Ο Ολυμπιακός, όμως, δεν τα κατάφερε στη συνέχεια, παρά το γεγονός ότι γιόρτασε τα γενέθλιά του με τον καλύτερο τρόπο, τουλάχιστον στο ποδόσφαιρο. Το «τριφύλλι» αποδείχτηκε ψύχραιμο και τελικά κατέκτησε το πρωτάθλημα, ενώ ολοκλήρωσε τη σεζόν με νταμπλ, αφού επικράτησε και του Αθηναϊκού στους διπλούς τελικούς του Κυπέλλου Ελλάδας.

***

Παρά τα όσα τραγικά των λίγων έγιναν εκτός του γηπέδου πάντως, εκείνη την ημέρα οι πρωταγωνιστές του παρκέ και του γκαζόν είχαν υπερκαλύψει τις ανάγκες κάθε πραγματικού φιλάθλου από τους πολλούς που γέμιζαν τότε τις κερκίδες των γηπέδων. Σήμερα μας έμειναν μόνο οι «λίγοι» και οι «πολλοί» κάθονται σπίτια τους, ενώ με τους πρωταγωνιστές δεν ασχολείται σχεδόν κανείς…