Από τη στιγμή που το VAR μπήκε στην καθημερινότητα του ποδοσφαίρου έλυσε κάμποσα προβλήματα και δημιούργησε λίγα. Κυρίως γιατί από τη στιγμή που η τεχνολογία έγινε άμεσα μέρος του παιχνιδιού, ουδείς μπορούσε να δεχθεί πως τα λάθη θα συνεχίζονταν. Όμως συμβαίνει παντού στον κόσμο, έτσι οι διορθωτικές κινήσεις μοιάζουν με μονόδρομο. Και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται η FIFA, βάζοντας προτεραιότητα στον τρόπο που θα μετράει πλέον το VAR τις περιπτώσεις οφσάιντ.
Η παγκόσμια ομοσπονδία ποδοσφαίρου είναι έτοιμη να δημοσιεύσει μια έκθεση που αφορά τις δοκιμές της σχετικά με την τεχνολογία παρακολούθησης άκρων, εξέλιξη που θα αλλάξει σημαντικά το παιχνίδι, καθώς θα εντοπίζει αμέσως τις περιπτώσεις οφσάιντ, αντικαθιστώντας τις γραμμές VAR και μειώνοντας τις καθυστερήσεις στις αποφάσεις. Επομένως οι γραμμές που βλέπουμε σήμερα στις οθόνες, στην προσπάθεια να εντοπιστεί η σωστή ή λάθος θέση των παικτών, θα πάψουν να αποτελούν ανθρώπινο παράγοντα αφού δεν θα μπαίνουν πια χειροκίνητα…
Η FIFA δοκίμασε το ‘ημι-αυτοματοποιημένο οφσάιντ’ σύστημα στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων στο Κατάρ. Τα ευρήματα πρόκειται να αποκαλυφθούν τις επόμενες ημέρες, με την FIFA να ελπίζει ότι αναπτύσσει ένα ‘υποστηρικτικό εργαλείο παρόμοιο με την τεχνολογία γραμμής στόχου’ – το goal line technology που εντοπίζει άμεσα αν η μπάλα έχει περάσει ολόκληρη τη γραμμή της εστίας ή όχι.
Μια εξέλιξη που μπορεί να βοηθήσει και στην αποφυγή φάσεων όπως αυτή στην αναμέτρηση Γουλβς – Λίβερπουλ, που στοίχισε τον τραυματισμό του Ρουί Πατρίσιο, με τον Πορτογάλο γκολκίπερ να γλιτώνει τα χειρότερα.
Το συγκεκριμένο συμβάν πυροδότησε ξανά την διαφωνία που υπάρχει σχετικά με τους επόπτες και πότε θα πρέπει να σηκώνουν το σημαιάκι τους σε περιπτώσεις offside. Από τη στιγμή που υπάρχει το VAR, η γενική οδηγία είναι να αφήνουν την φάση να εξελίσσεται και να υποδεικνύουν την παράβαση όταν αυτή ολοκληρώνεται, έτσι ώστε να υπάρχει η ασφάλεια της τεχνολογίας που διορθώνει τυχόν λάθος.
Η τεχνολογία ημι-αυτοματοποιημένου οφσάιντ της FIFA περιλαμβάνει την παρακολούθηση άκρων, την αυτόματη ανίχνευση της μπάλας και την δημιουργία ενός μοντέλου σκελετού του παίκτη. Εφόσον ολοκληρωθεί και κριθεί κατάλληλη, θα εκλείψει και η ανάγκη για αυτές τις καθυστερημένες υποδείξεις των βοηθών διαιτητή που συχνά φέρνουν γκρίνια – χωρίς πάντως να αποτελεί ευθύνη του εκάστοτε επόπτη που απλά ακολουθεί την οδηγία.
Οι τρεις ερωτήσεις που προκύπτουν είναι οι εξής, μαζί με την απάντηση:
Πώς ακριβώς θα λειτουργεί;
Η τεχνητή νοημοσύνη παρακολουθεί τις κινήσεις των παικτών και προσδιορίζει την ακριβή στιγμή που γίνεται μια πάσα. Οι γραμμές τοποθετούνται με ακρίβεια στην κορυφή του βίντεο αμέσως. Στη συνέχεια, το VAR μπορεί, εντός δευτερολέπτων, να μεταδώσει την ετυμηγορία του offside στον βοηθό, ο οποίος θα σηκώνει τη σημαία του. Η τεχνολογία είναι τόσο εξελιγμένη που μπορεί να εντοπίσει το άκρο του ποδιού ενός επιθετικού σε πραγματικό χρόνο.
Τι θα άλλαζε;
Οι βοηθοί δεν θα έπρεπε πλέον να περιμένουν να τελειώσει μια φάση του παιχνιδιού προτού υποδείξουν ένα offside και οι οπαδοί θα μπορούσαν να πανηγυρίζουν τα γκολ όντας βέβαιοι πλέον ότι ο σκόρερ ήταν σε σωστή θέση.
Θα αναβοσβήνει το ‘οφσάιντ’ σε μια μεγάλη οθόνη στο γήπεδο;
Όχι. Η FIFA θέλει την τελική απόφαση να παραμείνει στους αξιωματούχους του αγώνα. Αυτή η τεχνολογία θα τους προσφέρει απλώς περισσότερες πληροφορίες από ό,τι σήμερα. Ένα σημαντικό πρόβλημα με τα offsides, σύμφωνα με έρευνα, είναι πώς οι χειριστές VAR μπορεί να επιλέξουν διαφορετικά μέρη του σώματος όταν σχεδιάζουν τις γραμμές τους. Αυτό το σύστημα εντοπίζει αυτόματα το πιο μακρινό μέρος του σώματος με το οποίο μπορεί να σημειωθεί ένα γκολ.
Επομένως η γενική ιδέα είναι ότι πως τα κεντρικά του VAR θα διαθέτουν μια άμεση εικόνα που θα εμφανίζει την γραμμή offside. Στη συνέχεια, το VAR θα ειδοποιεί τον βοηθό και τον διαιτητή εντός δευτερολέπτων εάν ένας ενεργός παίκτης ήταν εκτός θέσης.
Η Ομάδα Εργασίας της FIFA αναπτύσσει την καινοτομία ως μέρος ενός πρότζεκτ που ονομάζουν ‘τεχνολογία VAR 2.0’. Ο στόχος τους είναι να καθιερώσουν τρόπους βελτίωσης της βίντεο τεχνολογίας έως το 2022.
Είναι κατανοητό ότι η ομάδα Tracab της ChyronHego στη Σουηδία διεξάγει δοκιμές στο ημι-αυτοματοποιημένο σύστημα offside. Η Hawk-Eye -η εταιρεία που παρέχει την goal line technology- επίσης συμμετέχει στην προσπάθεια.
Ο Ίαν Ρέι, διευθυντής στην Tracab της ChyronHego, υποστήριξε χαρακτηριστικά πως “στόχος της τεχνολογίας μας είναι να υποστηρίξουμε τους διαιτητές να λαμβάνουν αποφάσεις offside με ακρίβεια, αυτοπεποίθηση και ταχύτητα, αφαιρώντας τις διακοπές στη ροή του παιχνιδιού και βελτιώνοντας τη συνολική εμπειρία των οπαδών”.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η FIFA με τις περιπτώσεις οφσάιντ είναι ο τρόπος ακριβούς προσδιορισμού της στιγμής που γίνεται η πάσα. Δηλαδή πότε ακριβώς έρχεται σε επαφή η μπάλα με το πόδι του παίκτη που δημιουργεί μια φάση η οποία εξετάζεται για offside.
Η Παγκόσμια Ομοσπονδία ποδοσφαίρου ψάχνει επίσης τον καλύτερο τρόπο παρουσίασης αυτών των νέων πληροφοριών τόσο στους οπαδούς που βρίσκονται εντός των γηπέδων όσο και σε αυτούς που παρακολουθούν μια αναμέτρηση από το σπίτι. Η καινοτομία αυτή στο VAR αναμένεται να εισαχθεί στο ποδόσφαιρο σταδιακά από το 2023.