Ως προπονητής της πιο επιτυχημένης εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου στην ιστορία της Ισλανδίας, ο Χέιμιρ Χάλγκριμσον έπρεπε να κάνει κάποιες θυσίες. Για παράδειγμα, στο φετινό χριστουγεννιάτικο πάρτι της πόλης του, Χεϊμάι, έλειπε στο εξωτερικό με την ομάδα, έτσι δεν μπόρεσε να πάει ντυμένος σαν ο αγαπημένος του μυθολογικός χαραχτήρας, το τελώνιο Γκρύλλα.
Επειδή το κοστούμι του Γκρύλλα κρύβει την ταυτότητα αυτού που το φοράει, λίγοι άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι ο Χάλγκριμσον ήταν για πολλά χρόνια ο άνδρας ντυμένος σαν το τελώνιο που κλέβει μικρά παιδία. «Δεν ξέρω ποιος ντύθηκε έτσι φέτος», δήλωσε ο ανιψιός του, Άρνε Όλφασον, «αλλά δεν ήταν τόσο επιθετικός όσο ο Χέιμιρ».
Το γεγονός ότι είναι προπονητής μιας ομάδας που συμμετέχει στο Παγκόσμιο Κύπελλο, έχει αφήσει στον Χάλγκριμσον ελάχιστο χρόνο για να εξασκεί την κανονική του δουλειά ως οδοντίατρος στο Χεϊμάι (πληθυσμός 4,300), ένα ηφαιστειακό νησί 5.2 τετραγωνικών μιλιών, στα νότια της Ισλανδίας.
«Είναι ένας καλός τρόπος για να χαλαρώσεις», δηλώνει ο Χάλγκριμσον. Παρά τους ισχυρούς ανέμους, το χιόνι και τους παγετώνες, κατευθυνόταν προς την πατρίδα του για… μερική οδοντιατρική. «Μερικοί προπονητές παίζουν γκολφ, παίζουν τένις, οτιδήποτε – όλοι έχουν κάτι», είπε. «Αλλά πραγματικά μου αρέσει να επιστρέφω στο σπίτι μου στους πελάτες μου».
Το ποδόσφαιρο έχει αναγκαστικά προτεραιότητα αυτές τις μέρες. Κάτω από την ήρεμη ηγεσία του Χάλγκριμσον, το μικρό έθνος στη συμβολή του Βόρειου Ατλαντικού και του Αρκτικού Ωκεανού έχει γίνει από τους διεκδικητές του Μουντιάλ.
Πριν από δύο χρόνια, η Ισλανδία έφθανε στα προημιτελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, νικώντας την Αγγλία, μια χώρα με περισσότερες από 150 φορές μεγαλύτερο πληθυσμό. Το περασμένο καλοκαίρι, νίκησε την μεγάλη αντίπαλο της Κροατία, έτσι με 334.000 κατοίκους, θα γίνει το μικρότερο έθνος που θα συμμετάσχει σε Παγκόσμιο Κύπελλο.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για την επιτυχία αυτής της ομάδας που τώρα βρίσκεται στο νούμερο 22 της κατάταξης της FIFA, σημειώνοντας άνοδο 111 θέσεων μέσα σε έξι χρόνια. Αυτοί οι λόγοι, συμπεριλαμβάνουν την προώθηση του ντόπιου ταλέντου, καταρτίζοντας περισσότερους προπονητές και κτίζοντας εσωτερικά γήπεδα και φυσικά αρκετή τύχη. Το γεγονός όμως ότι σημερινή εθνική ανδρών της χώρας αποτελείται από ένα γκρουπ παικτών, οι οποίοι παίζουν μαζί-μαζί από τα παιδικά τους χρόνια και έμαθαν να αγωνίζονται με ένα σκληρό, πειθαρχημένο αγωνιστικό στυλ έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν δυνατότερους αντιπάλους, δεν είναι τυχαίο.
Η πορεία της Ισλανδίας προς τις επιτυχίες άρχισε όταν ένας άνδρας μπήκε σε μια μπυραρία. Το 2013, ο Χάλγκριμσον μόλις έγινε βοηθός προπονητής της εθνικής. Κάτω από την ηγεσία του Λαρς Λάγκερμπακ, η ομάδα είχε τότε αρχίσει να βρίσκει τα πόδια της.
Παρόλα αυτά, ήταν ακόμα μια αδύναμη ομάδα. Μέχρι τη δεκαετία του 90, η εθνική αποτελείτο από ερασιτέχνες που έπαιζαν σε παγετώνες και σε γήπεδα από χαλίκι. Δεν είχε προκριθεί ποτέ σε μεγάλο τουρνουά, δε νίκησε ποτέ την Κροατία (ενώ την έβρισκε συνέχεια μπροστά της) και δεν κατάφερνε να ξεπεράσει την ντροπή της ήττας του 1967 με 14-2 από τους πρώην αποικιστές της, τους Δανούς.
Ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που είχε η ομάδα, σύμφωνα με τον Χάλγκριμσον, ήταν η έλλειψη στήριξης από τους φιλάθλους. Ενώ οι οπαδοί έρχονταν στο γήπεδο, δεν υπήρχε καθόλου οπαδική κουλτούρα, κανένας συναισθηματικός δεσμός των Ισλανδών με την εθνική τους.
Έτσι, ο Χάλγκριμσον πήρε την απόφαση να κάνει κάτι που κανείς δεν περίμενε. Κάλεσε τους οπαδούς να συναντηθούν μαζί του σε μια μπυραρία πριν από ένα παιχνίδι της Ισλανδίας με τα Νησιά Φαρόε. Μόνο καμιά δωδεκαριά φανατικοί οπαδοί ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του. Στην μπυραρία ο Χάλγκριμσον αποκάλυψε την αρχική ενδεκάδα στους οπαδούς, ανάλυσε τις δυνατότητες και τις αδυναμίες της αντίπαλης ομάδας και έδειξε το ίδιο βίντεο που έδειξε στους παίχτες στα αποδυτήρια για να τους πωρώσει.
Τέσσερα χρόνια μετά, ο Χάλγκριμσον συνεχίζει να κρατάει αυτή την παράδοση. Η διαφορά βρίσκεται στο γεγονός ότι αντί 12, τώρα είναι εκατοντάδες οι οπαδοί οι οποίοι απολαμβάνουν την μπύρα τους με τον τώρα, πρώτο προπονητή της εθνικής. Από αδιάφοροι, οι Ισλανδοί έγιναν από τους πιο παθιασμένους οπαδούς στην Ευρώπη. «Τους οφείλουμε ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας μας», είπε ο Χάλγκριμσον. «Ένα από τα πλεονεκτήματα που έχουμε σαν μικρή χώρα, είναι το ότι μπορούμε να έχουμε μια τόσο στενή σχέση με τους οπαδούς μας».
Το μέγεθος της Ισλανδίας, επηρεάζει και το αγωνιστικό στυλ της. Οι παίχτες της ομάδας δίνουν περισσότερη έμφαση στην ομαδικότητα, στο «εμείς» αντί στο «εγώ», αφού μόνο έτσι μπορούν να κοιτάξουν στα μάτια ομάδες από πολύ μεγαλύτερες χώρες.
«Αν εξαρτιόμασταν από ένα ή δύο παίχτες θα χάναμε πριν καν μπούμε στο γήπεδο», είπε ο Χάλγκριμσον. «Δίνουμε και ένα καλό παράδειγμα στα παιδιά. Η Ισλανδία δεν μπορεί να καταφέρει τίποτα στηριζόμενη μόνο πάνω σε ένα άτομο».
Λίγοι πίστευαν ότι η Ισλανδία θα προκρινόταν στο EURO 2016 και ακόμη πιο λίγοι ότι θα φτάσει μέχρι τα προημιτελικά. Ανήμποροι να καταλάβουν από που τους ήρθε, οι αντίπαλοι της Ισλανδίας σε εκείνο το τουρνουά, άρχιζαν τα παράπονα και τις δικαιολογίες.
Για παράδειγμα, όταν οι Ισλανδοί έφεραν ισοπαλία 1-1 με την Πορτογαλία, ο Κριστιάνο Ρονάλντο είπε ότι οι παίχτες της Σκανδιναβικής χώρας «δεν προσπαθούν καν να παίξουν ποδόσφαιρο, απλά αμύνονται, αμύνονται και αμύνονται. Αυτή είναι νοοτροπία μικρής ομάδας».
Μετά τον αποκλεισμό της από τους παίχτες του Χάλγκριμσον, η Αγγλία υπέστη ένα εθνικό σοκ. Ο τότε προπονητής των «λιονταριών» Ρόι Χόντγκσον παραιτήθηκε πριν καν πάει στα αποδυτήρια μετά το τέλος του αγώνα. «Η Αγγλία έχασε από μια αλυσίδα υπεραγορών», έγραψε ένας οπαδός στο Twitter, αναφερόμενος στις υπεραγορές Iceland του Ηνωμένου Βασιλείου.
Παρά τον αποκλεισμό της με το ευρύ 5-2 από τη Γαλλία στα προημιτελικά, 100,000 Ισλανδοί (περίπου το 1/3 του πληθυσμού της χώρας) περίμεναν την ομάδα τους στο διεθνές αεροδρόμιο του Κέφλαβικ, στον αυτοκινητόδρομο της επιστροφής και στο κέντρο του Ρέικιαβικ όπου έκαναν το, χαρακτηριστικό πια, thunderclap.
«Δεν το περίμενα», είπε ο Χάλγκριμσον. «Πίστευα ότι θα μας μισούσαν μετά την ήττα από τη Γαλλία. Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη».