Η φυσική κατάσταση είναι από τα πλέον σημαντικά κομμάτια στον αθλητισμό και αποτελείται από πολλές παραμέτρους. Να είσαι δυνατός, να έχεις αντοχή, ταχύτητα, ευκινησία και πολλά άλλα. Το πανεπιστήμιο Λευκωσίας, τα τελευταία χρόνια έχει επενδύσει πάρα πολλά στον τομέα της επιστημονικής υποστήριξης και αξιολόγησης αθλητικής απόδοσης στον αθλητισμό.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι έχει λειτουργήσει εδώ και χρόνια το πρώτο και μεγαλύτερο πρόγραμμα σπουδών στην Επιστήμη του Αθλητισμού στην Κύπρο, όπως επίσης και Μεταπτυχιακά και Διδακτορικά προγράμματα. Διαθέτει μάλιστα ένα υπερσύχρονο και άρτια εξοπλισμένο εργαστήριο αξιολόγησης αθλητικής απόδοσης που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τα αντίστοιχα κέντρα του εξωτερικού.
Δύο επαγγελματίες του χώρου, ενεργά μέλη του εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, οι εργοφυσιολόγοι και λέκτορες στο Τμήμα Επιστημών Ζωής και Υγείας και του προγράμματος της Επιστήμης του Αθλητισμού στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, δρ Χριστόφορος Γιαννάκη και δρ Γιώργος Αφάμης παρουσιάζουν στο «Goal» το συγκεκριμένο πρόγραμμα και το πόσο απαραίτητο είναι στον σύγχρονο αθλητισμό.
Το πρώτο σχόλιο από τον Χριστόφορο Γιαννάκη είχε να κάνει με τα νέα δεδομένα της εποχής: «Η γνώση ανανεώνεται, η τεχνολογία εξελίσσεται. Δεν έχουμε πλέον να κάνουμε απλά και μόνο με τα κλασικά εργομετρικά. Άλλαξε ο εξοπλισμός, άλλαξε η τεχνολογία, άλλαξαν οι σωματικές απαιτήσεις στον αθλητισμό. Πλέον, στα ομαδικά αθλήματα όπως στο ποδόσφαιρο και στην καλαθόσφαιρα, οι αθλητές που ξεχωρίζουν είναι αυτοί που χαρακτηρίζονται από δύναμη και ταχύτητα και γενικά αθλητές με πολύ καλά επίπεδα φυσικής κατάστασης. Όλα αυτά θα πρέπει να δουλευτούν επιστημονικά σωστά. Το συμβουλευτικό κομμάτι έχει επίσης τεράστια σημασία. Πρέπει να γίνει αξιολόγηση, ερμηνεία των αποτελεσμάτων, να δοθούν οι σωστές συμβουλές, να γίνει προγραμματισμός για να υπάρξουν τα ανάλογα αποτελέσματα».
Στα πιο πάνω ο Γιώργος Αφάμης πρόσθεσε τα εξής: «Οι αθλητές αντοχής του στίβου, της κολύμβησης, η απόδοσή τους εξαρτάται κατά ένα τεράστιο ποσοστό από τη φυσική κατάσταση. Πιο παλιά ο προπονητής έπρεπε κατά ένα μεγάλο ποσοστό να μαντέψει τις εντάσεις για να κτίσει την προπόνηση. Τώρα με τις κατάλληλες εξετάσεις, μπορεί να γνωρίζει ακριβώς σε ποια ένταση πρέπει να δουλέψει ο αθλητής του. Ο προπονητής δεν δουλεύει πλέον στα τυφλά, αντίθετα αυξάνεται ο παράγοντας σωστής προετοιμασίας και μειώνεται ο παράγοντας τύχη. Από τη στιγμή που μιλούμε για επαγγελματίες αθλητές είσαι υποχρεωμένος να παίξεις με τις λεπτομέρειες, για να βελτιωθεί ο αθλητής στον μέγιστο βαθμό».
Ένα νέο στοιχείο που έρχεται να προστεθεί στην αξιολόγηση για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα, όπως μας είπε ο Χριστόφορος είναι: «Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να μεταφερθεί το εργαστήριο στο γήπεδο. Φορητά εργαστηριακά μηχανήματα μεγάλης ακρίβειας μεταφέρονται στο γήπεδο, για να μπορεί να γίνει ακόμα πιο ρεαλιστική αξιολόγηση, μέσα στο γήπεδο, μέσα στον στίβο, μέσα στην πισίνα, πάνω στο ποδήλατο. Αυτή είναι η νέα τάση, να παίρνω μηχανήματα πιο έγκυρα και να τα αξιολογώ στο περιβάλλον του αθλητή. Κάποιες αξιολογήσεις απαιτείται να γίνονται στο εργαστήριο, αλλά υπάρχουν και αξιολογήσεις που πρέπει να πηγαίνουμε στο γήπεδο, για να δούμε πώς ανταποκρίνεται ο αθλητής στο γήπεδο όπου προπονείται καθημερινά και αγωνίζεται στους αγώνες».
Άκρως χαρακτηριστικό και ενδεικτικό και το παράδειγμα που παρέθεσε: «Πολλά άτομα από τον χώρο του ποδοσφαίρου, αλλά και του αθλητισμού ζητούν πλέον το κάτι παραπάνω. Και μιας και αναφέρθηκα στο ποδόσφαιρο να πω ότι δεν μπορεί μια ομάδα που επενδύει 200.000, 300.000 ευρώ σε έναν ποδοσφαιριστή να ρισκάρει ταυτόχρονα σε οτιδήποτε έχει να κάνει με την αξιολόγηση της φυσικής του κατάστασης και απόδοσης, εφόσον δεν επενδύει στον συγκεκριμένο τομέα».
Συνεχίζοντας ο Γιώργος Αφάμης μάς είπε: «Με βάση τη φυσική κατάσταση και τα δεδομένα που μας δίνει η αξιολόγηση του κάθε αθλητή μπορεί ο προπονητής και ο γυμναστής να κάνει πιο σωστή δομή της προπόνησης, να καθορίσει την ποσότητα και την ένταση της προπόνησης, ούτως ώστε ο κάθε αθλητής να βελτιωθεί ατομικά, ενώ όσον αφορά στις ομάδες να βελτιωθούν και σε ομαδικό επίπεδο».
Πάνω σ’ αυτό ο Χριστόφορος Γιαννάκη πρόσθεσε: «Αυτό αφορά όλες τις φάσεις του αθλητισμού, κάθε άθλημα, κάθε ηλικία. Υπάρχουν ειδικά τεστ, μια σειρά από δοκιμασίες για να πάρουμε κάποια ουσιαστικά δεδομένα. Αυτά θα χρησιμεύσουν πρώτα για να αξιολογήσουμε το επίπεδο του αθλητή, μετά γα να βρούμε τα αδύνατά του σημεία ώστε να τα βελτιώσουμε και τρίτο να δούμε το αποτέλεσμα της προπόνησης και με βάση τις σωστές εξετάσεις να συμβουλεύσουμε τους αθλητές, τους προπονητές και τους γυμναστές πώς να προγραμματίσουν σωστά την προπόνησή τους».
ΠΟΛΥ ΕΝΕΡΓΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Το προσωπικό του εργαστηρίου είναι πολύ ενεργό και στον τομέα της έρευνας με αριθμό δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και παρουσιάσεις σε μεγάλα συνέδρια του εξωτερικού. Τα αποτελέσματα των ερευνών χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της απόδοσης του αθλητή και μείωση της κόπωσης που επέρχεται μετά από κάποιο αγώνα-προπόνηση αλλά και για την προαγωγή της υγείας του.
Για παράδειγμα έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ενυδάτωσης αναφορικά με την επίδραση της αφυδάτωσης σε διάφορες παραμέτρους υγείας και απόδοσης σε νεαρούς αθλητές, όπως επίσης και τις επιδράσεις νέων μορφών προπόνησης με υψηλή ένταση στη φυσική κατάσταση και υγεία του αθλούμενου.